Θεσσαλία: Επιβαρυντικός παράγοντας νεοπλασιών και άλλων παθήσεων η συνεχής έκθεση από ψεκασμούς φυτοφαρμάκων

Άμεση συσχέτιση, αγνώστου βαθμού, με την εμφάνιση νεοπλασιών ή άλλων παθήσεων (ρευματοειδή αρθρίτιδα και αλλεργική ρινίτιδα) σε αγρότες ή κατοίκους της Θεσσαλίας που χρησιμοποιούν φυτοφάρμακα χωρίς να λαμβάνουν ατομικά μέσα προστασίας, αποδεικνύουν τα στοιχεία μελετών του Εργαστηρίου Υγιεινής και Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής Λάρισας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Ο επικεφαλής καθηγητής του Εργαστηρίου Χρήστος Χατζηχριστοδούλου ήταν αποκαλυπτικός ως προς τα ευρήματα των μελετών που αφορούσαν στην παρουσία των υπολειμμάτων φυτοπροστατευτικών προϊόντων (φυτοφάρμακα, ζιζανιοκτόνα, παρασιτοκτόνα κ.λπ.) στον ανθρώπινο οργανισμό, παρουσιάζοντας δύο μελέτες που υλοποιήθηκαν στη Θεσσαλία την τελευταία 8ετία, στο περιθώριο πρόσφατης εκδήλωσης που υλοποιήθηκε στα Τρίκαλα από την “Ομάδα Εθελοντών” με θέμα τη χρήση του νερού και τις επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία από πιθανή μόλυνσή του. Σύμφωνα με τα δεδομένα έρευνας που έγινε το 2007 σε δείγμα 354 πασχόντων από αιματολογικές νεοπλασίες, μέσα από ανάλυση ούρων, ποσοστό 79% αυτών έδειξε “χαμηλά επίπεδα μεταβολιτών των φαρμάκων σε κατοίκους αστικών περιοχών”, κάτι που σημαίνει κυρίως διατροφική έκθεση, συμπεριλαμβανομένου ενδεχομένως και του νερού”. Επίσης, σύμφωνα με την μελέτη, ανιχνεύθηκαν “υπολείμματα οργανοχλωριωμένων φυτοφαρμάκων σε νερό για άρδευση, αλλά όχι πόσιμο”, κάποια εκ των οποίων “όχι μόνο δεν αποβάλλονται από την καλλιεργούμενη γη, αλλά ούτε από τον ανθρώπινο οργανισμό”.

Μιλώντας στο Δίκτυο Θεσσαλίας της ΕΡΤ, ο καθηγητής κ. Χατζηχριστοδούλου επισήμανε, μάλιστα, ότι “όσοι κάπνιζαν κατά τη διαδικασία ψεκασμού καλλιεργειών, είχαν 10 φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν αιματολογικές νεοπλασίες, καθώς και επιπλέον 9 φορές περισσότερες πιθανότητες όσοι έκαναν λήψη τροφής κατά την ίδια διαδικασία”. Επίσης, έρευνα που υλοποιήθηκε την περίοδο 2009-2013, με δείγμα 80 κατοίκων που ψεκάζουν, 121 κατοίκων της Αγιάς και 85 κατοίκων της Λάρισας, απέδειξε ότι “στους ψεκαστές τα επίπεδα βλάβης στο DNA ήταν υψηλότερα από τις άλλες δύο ομάδες δειγμάτων, οι οποίες μάλιστα δεν είχαν μεγάλες αποκλίσεις ως προς τα ευρήματα”. Αυτό, σύμφωνα με τον κ. Χατζηχριστοδούλου, σημαίνει ουσιαστικά πως “δεν υπάρχουν μεγάλες διαφορές στις γεωργικές και αστικές περιοχές, γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα της πιθανής διατροφικής προέλευσης των φυτοφαρμάκων που ανιχνεύθηκαν στον οργανισμό, ατόμων που δεν εκτίθενται επαγγελματικά”.

Αντίστοιχα συμπεράσματα μελέτης (συστηματικής ανασκόπησης /μετα-ανάλυσης) του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων το 2013 παρέθεσε και ο επίκουρος καθηγητής Επιδημιολογίας και Επαγγελματικής Υγιεινής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Γιώργος Ραχιώτης, αναφερόμενος στις επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία από την χρόνια έκθεση σε φυτοπροστατευτικά προϊόντα. Με βάση τα στοιχεία της μελέτης, μερικές παθήσεις όπως, ο καρκίνος του μαστού, η νόσος Parkinson, η παιδική λευχαιμία και οι αποβολές στην εγκυμοσύνη, ενδέχεται να σχετίζονται με έκθεση σε φυτοπροστατευτικά προϊόντα. Στην ίδια εκδήλωση, η επίκουρος καθηγήτρια Υδρογεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών Ελένη Ζαγγανά, αναφέρθηκε σε ιστορικά στοιχεία της χρήσης του νερού αλλά και στην εκμετάλλευσή του στις μέρες μας “αποτελώντας αγαθό διενέξεων των λαών”. Στην εισήγησή της, η κα. Ζαγγανά σημείωσε χαρακτηριστικά πως “μόλις το 3% του νερού στη γη είναι γλυκό, από το οποίο το 70% δεν είναι αξιοποιήσιμο αφού προέρχεται από παγετώνες ή παγόβουνα”. Ωστόσο, επιβεβαίωσε το γεγονός ότι “η εντατικοποίηση της γεωργίας με τη χρήση φυτοφαρμάκων, οι ανεξέλεγκτες υδρομαστεύσεις (γεωτρήσεις) και εν μέρει η βιομηχανική-βιοτεχνική δραστηριότητα, έχουν μολύνει τα υπόγεια ή επιφανειακά ύδατα”.