Οι εκτιμήσεις του ΤΕΕ Β. Αιγαίου για το σεισμό

Με αφορμή τη συνάντηση της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ – Τμήμα Βορειοανατολικού Αιγαίου και εκπροσώπου του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων, με  ομάδα καθηγητών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου σχετικά με το σεισμό της 12^ης Ιουνίου 2017, κατέληξαν στα εξής συμπεράσματα σχετικά με τις πρώτες εκτιμήσεις και τις επιπτώσεις του σεισμού για τις βλάβες που προκάλεσε στη Βρίσα καθώς και σε άλλους οικισμούς του νησιού μας.

Σύμφωνα με ανακοίνωση τηςΔιοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ – Τμήμα Βορειοανατολικού Αιγαίου:

1).Στα λιθόκτιστα κτήρια παρατηρήθηκαν κατασκευαστικές αστοχίες και λανθασμένες επεμβάσεις, όπως για παράδειγμα, η αντικατάσταση ξυλοδεσιών με σενάζ, η διάνοιξη ανοιγμάτων στις φέρουσες τοιχοποιίες, το οποίο είχε αποτέλεσμα την μείωση της φυσικής ικανότητας των τοίχων, η απουσία μεταλλικών ελκυστήρων και κλειδιών, η δημιουργία τεράστιων ελεύθερων προβόλων (τοίχοι) 3,00 έως 6,00 μέτρα, με πλάτος 0,40μ., οπότε και είχαμε ανατροπές.

2).Οι πλημμελείς εδράσεις στεγών στην τοιχοποιία προκάλεσαν τοπική αποδιοργάνωση κοντά στη στέψη των τοίχων.

3).Οι τοίχοι νεοκλασικών κτηρίων δεν ήταν δεμένοι μεταξύ τους, επομένως έχουμε μια τοπική ιδιαιτερότητα της περιοχής ως προς το σύστημα δόμησης των πέτρινων κτιρίων, σε συνάρτηση με το ότι το χαλαρό έδαφος σε ορισμένες περιοχές μεγέθυνε την επιτάχυνση του σεισμού.

Αντίθετα κτήρια από οπλισμένο σκυρόδεμα που είχαν κατασκευαστεί στην δεκαετία του 1970 και παλαιοτέρα, πριν τους αντισεισμικούς κανονισμούς δεν καταπονήθηκαν.

Άποψη των καθηγητών του Ε.Μ.Π, είναι ότι στις πρώτες μέρες μετά τον σεισμό, λόγω του πανικού που επικράτησε, χαρακτηρίστηκαν κατεδαφιστέα κτήρια που πιθανώς να επισκευάζονται, έτσι ώστε να διασωθεί η αρχιτεκτονική  φυσιογνωμία και πολιτιστική κληρονομιά του οικισμού.

Τονίστηκε επίσης ότι ο αρχαιολογικός νόμος 3028/2002, άρθρο 6, παράγραφος 10, αναφέρει ότι κτήρια άνω των 100 ετών που έχουν κριθεί κατεδαφιστέα θα πρέπει να ελεγχθούν από την Υπηρεσία Νεοτέρων  Μνημείων και Τεχνικών Έργων Βορείου Αιγαίου.

Οι προτάσεις των καθηγητών του Ε.Μ.Π μετά από διαλογική συζήτηση με το ΤΕΕ ΒΑ Αιγαίου και σύμφωνα με τις εξαγγελίες της πολιτείας  διαμορφώθηκαν ως εξής:

1).Να γίνει διαλογή των υλικών επί τόπου και εναπόθεση στο οικόπεδο του κάθε κτηρίου που έπαθε βλάβες ή κατέρρευσε, από ομάδα εργασίας μηχανικών ώστε τα δομικά υλικά (όπως αγκωνάρια, γωνιόλιθοι, οι λαξευτές πέτρες, κτλ.) να επαναχρησιμοποιηθούν. Διότι όπως γνωρίζουμε η προμήθεια αυτών των υλικών κοστίζει αρκετά και θα είναι πολύτιμα για τους ιδιοκτήτες σε περιπτώσεις αποκατάστασης ή ανακατασκευής των κτηρίων. Εκφράστηκε όμως η ανησυχία ότι ήδη έχουν αρχίσει οι κατεδαφίσεις και θα χαθεί πολύτιμο οικοδομικό υλικό.

2). Θεωρήθηκε απαραίτητη η θεσμοθέτηση – δημιουργία ενός νέου παράλληλου συμβουλίου αρχιτεκτονικής, χωρίς τις προβλεπόμενες προϋποθέσεις από την νομοθεσία, αλλά με επιλογή των ατόμων από το ΤΕΕ σε συνεργασία με τον ΣΑΔΑΣ για την επιτάχυνση των διαδικασιών.

3). Κρίθηκε επείγουσα και απαραίτητη η στελέχωση με προσωπικό των αρμοδίων υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού για την επιτάχυνση των διαδικασιών των αυτοψιών, καθώς και της έγκρισης των μελετών. Προτείνεται θέματα αρμοδιότητας του Υπουργείου Πολιτισμού, εκτός των σημαντικών μνημείων, να υποβάλλονται για έλεγχο από το Τοπικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο για συντόμευση του χρόνου αδειοδότησης, διότι από το «Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων» ελέγχονται θέματα από όλη τη χώρα, επομένως έχει μεγάλο φόρτο εργασίας με ότι αυτό συνεπάγεται.

Αξίζει να σημειωθεί, προκειμένου να καθησυχάσουμε τους πολίτες της Λέσβου, ότι όλα τα νεόδμητα κτήρια (30ετίας) συμπεριφέρθηκαν σωστά, που σημαίνει ότι το ντόπιο τεχνικό δυναμικό, αρχιτέκτονες, πολιτικοί μηχανικοί και εργολήπτες έχουν την απαιτούμενη τεχνογνωσία και κατάρτιση να ανταποκριθούν στο έργο που θα αναλαμβάνουν.

Επομένως θεωρούμε ότι η εκπόνηση των μελετών και η υλοποίηση των κατασκευών μπορεί και πρέπει κάλλιστα να γίνει αφενός από το ντόπιο επιστημονικό δυναμικό και τις τοπικές εργοληπτικές επιχειρήσεις που είναι γνώστες της τοπικής οικοδομικής και αντιμετωπίζουν στην καθημερινή πρακτική, θέματα ενισχύσεων και αποκαταστάσεων και αφ’ ετέρου προβάλλει και το θέμα της στήριξης της τοπικής οικονομίας, με τα γνωστά σε όλους σοβαρά θέματα που την απασχολούν.

4). Επιβάλλεται η αύξηση της επιχορήγησης για επισκευές κτηρίων σε παραδοσιακούς οικισμούς και τις επισκευές διατηρητέων. Θεωρείται ότι τα 540€/τ.μ. είναι ελάχιστα για την ορθή αρχιτεκτονική και στατική αποκατάσταση του κτηρίου, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, όπου προβλέπονται τα γνωστά μέτρα ενεργειακής επάρκειας. Είναι εξ άλλου γνωστό στον τεχνικό κόσμο που δραστηριοποιείται, αλλά και τους πολίτες που έχουν κάνει ανακαινίσεις κατοικιών, ότι το κόστος μιας σοβαρής δουλειάς, που εξυπηρετεί τις σύγχρονες συνθήκες διαβίωσης, είναι αρκετά υψηλό.

Επιβάλλεται να δοθούν τα πρόσθετα και απαραίτητα κίνητρα στους κατοίκους, αφού οι κατευθύνσεις της πολιτείας προσανατολίζονται στην αποκατάσταση της αρχιτεκτονικής φυσιογνωμίας των οικισμών, που ούτως ή άλλως προστατεύονται από τα σχετική νομοθεσία.

Θέλουμε να συμβάλουμε σαν τεχνικός κόσμος, αλλά και σαν πολίτες αυτού του τόπου για να επανέλθει, όσο το δυνατόν συντομότερα, το αίσθημα ασφάλειας στις τοπικές κοινωνίες.

Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, έχοντας την ευθύνη του συντονισμού της προσπάθειας ανοικοδόμησης, καλείται να ζητήσει τη συνδρομή όλων των σχετικών φορέων, προκειμένου να καταρτιστεί κατάλληλο πρόγραμμα δράσεων που θα οδηγήσει στη λήψη των κρίσιμων αποφάσεων. Είναι αυτονόητο ότι, το ΤΕΕ ΒΑ Αιγαίου είναι αρωγός, δια των οργάνων του, στην ανωτέρω προσπάθεια ανοικοδόμησης.