Ο Αμερικανός Γερουσιαστής Chris Van Hollen στο Πρώτο: Πιο ισχυρές από ποτέ οι σχέσεις ΗΠΑ και Ελλάδας- Μη αξιόπιστος φίλος η Τουρκία (audio)

Ένας θερμός υποστηρικτής και στενός φίλος της Ελλάδας και της Κύπρου, ο Αμερικανός Γερουσιαστής της πολιτείας του Μaryland των ΗΠΑ, ο Chris Van Hollen, παραχώρησε μια ενδιαφέρουσα εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8 και στον δημοσιογράφο Μάκη Προβατά με την συμμετοχή του Δημήτρη Καιρίδη, βουλευτή της ΝΔ και καθηγητή Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο. Ο κ. Van Hollen, έχοντας εργαστεί από την δεκαετία του 1980 για τις Ελληνο-Αμερικανικές σχέσεις και την ενδυνάμωση της συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών, αποτελεί στις ΗΠΑ μια από τις πιο δυναμικές φωνές των Δημοκρατικών. Στην συνομιλία τους, που έλαβε χώρα στο γραφείο του Γερουσιαστή στο Κογκρέσο πριν λίγες μέρες, ο κ. Van Hollen αναφέρθηκε στις σχέσεις ΗΠΑ και Ελλάδας σήμερα, μίλησε για την ρωσική εισβολή και τον Πρόεδρο Πούτιν, για το Κυπριακό, την Τουρκία και τον Πρόεδρο Ερντογάν. Είναι ο Γερουσιαστής, ο οποίος είχε προτείνει τον σχετικό νόμο για τους S400, να μην μπορεί μια νατοϊκή χώρα να αγοράσει μη νατοϊκό οπλισμό.

Ο κ. Van Hollen, μιλώντας για την θέση των ΗΠΑ σήμερα σε σχέση με την δική μας ευρύτερη περιοχή, την Μεσόγειο, την Μέση Ανατολή και την Ανατολική Ευρώπη που αυτή την περίοδο βρίσκεται σε μεγάλη αναταραχή, τόνισε ότι οι σχέσεις Ελλάδας-ΗΠΑ είναι πιο ισχυρές από ποτέ. «Έχοντας ασχοληθεί με τις Αμερικανο-Ελληνικές σχέσεις από τη δεκαετία του 1980, έχω ζήσει πολλές διακυμάνσεις στο κλίμα μεταξύ των δύο χωρών, ωστόσο βλέπω και την παρούσα στιγμή και θεωρώ ότι οι σχέσεις μας είναι περισσότερο δυνατές από ποτέ. Θεωρώ ότι αυτό ίσχυε και πριν την εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία και πιστεύω ότι θα ενισχυθεί ακόμη περισσότερο μετά και όχι μόνο με την Ελλάδα αλλά και με τους συμμάχους μας στο ΝΑΤΟ και άλλες δημοκρατίες όπως της Ιαπωνίας και της Νότιας Κορέας. Αυτό που αντιπροσωπεύει ο Πρόεδρος Μπάιντεν είναι μια νέα προσπάθεια, να επαναβεβαιώσει την σημασία της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας και ακόμα και με τα προβλήματά της να επαναφέρει τις αξίες της δημοκρατίας και να προασπίσει την ελευθερία και τα ανθρώπινα δικαιώματα σε όλο τον πλανήτη. Και νομίζω ότι σε αυτό το κομμάτι έχουμε μια πολύ σημαντική συνεργασία με την Ελλάδα και άλλες χώρες» υπογράμμισε ο Γερουσιαστής.

«Και παρά τους πολύ πραγματικούς διχασμούς που υπάρχουν στις ΗΠΑ,  μέχρι τώρα υπάρχει ενότητα μεταξύ Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικανών όσο αφορά στην διαχείριση των απειλών που προκύπτουν από την εισβολή Πούτιν στην Ουκρανία. Αυτό δεν σημαίνει ότι συμφωνούμε σε όλα, έχουμε κάποιες αντιπαραθέσεις ως προς το τι μπορούμε να κάνουμε περισσότερο, σε ποιο κομμάτι και πότε, αλλά στο τέλος της ημέρας με την εξαίρεση κάποιων επιφανών αλλά στην πραγματικότητα απομονωμένων φωνών, είμαστε ενωμένοι», συνέχισε ο κ. Van Hollen.

Ερωτηθείς εάν θα είναι σήμερα ξανά οι ΗΠΑ στο πλευρό των συμμάχων τους στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, μετά την κυβέρνηση Τραμπ και την πολιτική απομονωτισμού την περίοδο εκείνη, ο κ. Van Hollen ήταν κατηγορηματικός. «Ναι, μπορώ να διαβεβαιώσω ότι οι ΗΠΑ βλέπουν το μέλλον τους ως μέρος της συνεργασίας με την Ελλάδα και τις άλλες δημοκρατικές χώρες του κόσμου και σε αυτό είμαστε απόλυτοι. Έχω συμμετάσχει στην Διάσκεψη του Μονάχου πολλές φορές στο παρελθόν, και στην πιο πρόσφατη, που πραγματοποιήθηκε ακριβώς πριν την ρωσική εισβολή, και δεν έχω ξαναδεί ποτέ την συμμαχία του ΝΑΤΟ τόσο ενωμένη, όπως και τις δημοκρατικές χώρες της Δύσης» είπε χαρακτηριστικά.

Πιο συγκεκριμένα αναφορικά με τις Ελληνο-Αμερικανικές σχέσεις, για τις οποίες ο κ. Van Hollen έχει εργαστεί εντατικά από την δεκαετία του 1980 συμμετέχοντας στην Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, αναφέρθηκε σε ένα ταξίδι του εκείνης της περιόδου στην Ελλάδα, την Κύπρο και την Τουρκία, μετά από το οποίο είχε γράψει μια έκθεση με θέμα «Νέες ευκαιρίες για την πολιτική των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο». «Εκείνη την εποχή, ήλπιζα ότι θα υπήρξε πολύ μεγαλύτερη πρόοδος και δικαιοσύνη στο ζήτημα της Κύπρου όπως και σε άλλα θέματα. Ωστόσο, έχοντας ασχοληθεί προσωπικά με ένταση για μεγάλο διάστημα, όσο αφορά την ενδυνάμωση των Ελληνο-Αμερικανικών σχέσεων, θεωρώ ότι ο δεσμός μας είναι πολύ δυνατός αυτή την στιγμή. Είμαστε συνεργάτες, είμαστε φίλοι, μοιραζόμαστε κοινές αξίες και πρέπει να δουλέψουμε μαζί για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις που προκύπτουν. Πιστεύω ότι ακόμα και όταν οι μεταξύ μας σχέσεις δεν ήταν στο καλύτερο σημείο τους, έγινε προσπάθεια ώστε να επανέλθουν και με την πάροδο του χρόνου η αντοχή στις σχέσεις μας έχει πια αποδειχθεί» σημείωσε.

Σε ό,τι αφορά στην Τουρκία και την θέση των ΗΠΑ απέναντι στον Πρόεδρο Ερντογάν, ο κ. Van Hollen, επισήμανε ότι τόσο στην διακυβέρνηση Τραμπ όσο και στην διακυβέρνηση Μπάιντεν υπάρχουν και από τα δύο κόμματα ισχυρές φωνές στο Καπιτώλιο που θέλουν να καταστήσουν την Τουρκία υπόλογη, θεωρώντας ότι οι ενέργειές της, επί ηγεσίας Ερντογάν, κατέδειξαν ότι αποτελεί έναν σύμμαχο που δεν μπορείς να βασιστείς. «Πρώτη απόδειξη, ήταν η απόφαση του Ερντογάν να αγοράσει ένα ανεπτυγμένο αντιαεροπορικό οπλικό σύστημα, τους S-400 από την Ρωσία την ώρα που έχεις κυβερνήτες αεροσκαφών του ΝΑΤΟ στον αέρα και θεωρούμε ότι τα νατοϊκά συστήματα μπορούν να υπονομευθούν αν υπάρχει μια χώρα σαν την Τουρκία που έχει για παράδειγμα και τα αεροσκάφη F35Κ και τους S-400. Αυτή ήταν η γνωμάτευση που μας έδωσαν στρατιωτικοί ειδικοί. Η άρνηση του Ερντογάν να ακυρώσει την αγορά των S-400 θα παραμείνει ένα πολύ πικρό γεγονός για τα μέλη του Κογκρέσου, τόσο για τους Ρεπουμπλικάνους όσο και τους Δημοκράτες, καθώς αποτελεί μια εν εξελίξει ένδειξη ότι είναι ένας μη αξιόπιστος φίλος. Σε πρόσφατη δήλωση του Ερντογάν, ερωτηθείς σε σχέση με τους S-400 είπε «πρέπει να διατηρήσω την φιλία μου με τον κ. Ζελένσκι και πρέπει να διατηρήσω την φιλία μου και με τον κ. Πούτιν, σαν να είναι ισοδύναμοι αυτοί οι δύο». Αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημα με την Τουρκία του κ. Ερντογάν» σημείωσε ο Γερουσιαστής.

Στο ερώτημα, κατά πόσο είναι πιθανός ένας νέος Ψυχρός Πόλεμος και τι μορφή θα μπορούσε να έχει στον 21^ο αιώνα, ο κ. Van Hollen, διαχώρισε σαφώς την παλιά έννοια του όρου με το σήμερα. «Δεν μπορώ να το χαρακτηρίσω Ψυχρό Πόλεμο με την παλιά έννοια, γιατί τότε η ιδεολογία της Σοβιετικής Ένωσης ήταν πολύ διαφορετική από την σημερινή ιδεολογία. Στον Ψυχρό Πόλεμο υπήρχε μια μαρξιστική σοσιαλιστική ιδεολογία και παρότι διαφωνώ κατηγορηματικά με αυτήν, η ιδεολογία αυτή παρουσιαζόταν ως μια εναλλακτική στην δημοκρατία και την λειτουργία της οικονομίας. Ό,τι έχει να παρουσιάσει ο Πούτιν αυτή την στιγμή, είναι η αυταρχική του ηγεσία, έναν κολοσσό φυσικού αερίου και την δυσαρέσκεια ορισμένων που τον θέλουν να ξανασυστήνει την Μεγάλη Ρωσία. Δεν ξέρω ποιος από τους παλιότερους τσάρους θέλει να γίνει, αλλά είναι κάτι πολύ παραπάνω από αυτό. Δεν κάνει τίποτα περισσότερο από ένα είδος ληστείας με την χρήση ωμής βίας. Κανείς βλέποντας τους Ρώσους, δεν λέει θέλουμε να είμαστε Ρωσία. Κάποτε, παρότι το επαναλαμβάνω μπορούσε να δει κανείς την Σοβιετική Ένωση σαν ένα μοντέλο, τώρα κανείς δεν βλέπει την Ρωσία και λέει θέλω να γίνω Ρωσία. Μπορεί να φοβάται κανείς τον Πούτιν, αλλά η άποψή μου είναι ότι ο κόσμος απορρίπτει αυτό που έχει να προσφέρει ο Πούτιν και το οποίο επιβάλλει δια της βίας» τόνισε.

Εκτίμηση του κ. Van Hollen, είναι ότι τα 44 εκατομμύρια των Ουκρανών δεν θα δεχθούν ποτέ μια μακροπρόθεσμη κατοχή από τους Ρώσους. «Μπορεί να εισβάλει στο Κίεβο, μπορεί να κατορθώσει να μπουν προσωρινά τα ρωσικά στρατεύματα αλλά για τον Θεό, η Σοβιετική Ένωση δεν μπόρεσε να κρατήσει την Ανατολική Ευρώπη, η Ρωσία δεν πρόκειται να κρατήσει την Ουκρανία» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Όσο αφορά τον ρόλο της Κίνας στην γεωπολιτική σκακιέρα, σημείωσε καταρχήν ότι η οικονομία της Ρωσίας είναι όσο το μέγεθος της οικονομίας του πολιτείας του Τέξας, παρότι έχει ισχυρές στρατιωτικές δυνάμεις και πυρηνικά όπλα. «Την ίδια ώρα η Κίνα είναι η 2^η οικονομική δύναμη παγκοσμίως. Επομένως όσο αφορά το ποια είναι η μακροπρόθεσμη πρόκληση, αυτή είναι η Κίνα και το ερώτημα που τίθεται είναι αν θα συνεχίσει την απολυταρχική της πορεία, περιθωριοποιώντας όλες τις ανεξάρτητες φωνές. «Αυτή την στιγμή η Κίνα περνάει την προπαγάνδα του Πούτιν, το κάνει καθημερινά σε σχέση με ό,τι συμβαίνει στην Ουκρανία και μετά λέει ότι σέβεται την κυριαρχία. Θα το δούμε. Νομίζω ότι υπό την προεδρία του Σι, η Κίνα πηγαίνει προς την λάθος κατεύθυνση αλλά θα δούμε. Νομίζω ότι πρέπει να πάρει σημαντικές αποφάσεις, αν συμπορευτεί με τον Πούτιν αυτό θα χειροτερέψει πολύ περισσότερο μια ήδη κακή κατάσταση» σημείωσε.

Σε σχέση με την έκβαση της ρωσικής εισβολής και το κατά πόσο βλέπει μια αποκλιμάκωση, ο κ. Van Hollen υπογράμμισε ότι από την αρχή της κρίσης γίνεται προσπάθεια για μια διπλωματική επίλυση.  «Οι σύμμαχοί μας στο ΝΑΤΟ, όπως η Ελλάδα, θα ήθελαν μια λύση μέσω της διπλωματικής οδού, αλλά ο Πούτιν έχει απορρίψει κάθε διπλωματική πρόταση επομένως η σκληρή αλήθεια είναι ότι δεν βλέπω κάποια πρόθεση σύντομα. Βλέπουμε όμως τον Πούτιν να έχει αποτύχει ξεκάθαρα στην εκπλήρωση του κύριου στόχου του, την κατάληψη του Κιέβου με μια επιχείρηση αστραπή. Έχει βρεθεί σε τέλμα και παρότι οι ένοπλες στρατιωτικές δυνάμεις της Ρωσίας υπερτερούν βρίσκεται αντιμέτωπος με μια πολύ σθεναρή αντίσταση των Ουκρανών που πολεμούν για την ελευθερία τους. Γι’ αυτό λέω ότι ακόμα και αν βραχυπρόθεσμα οι στρατιωτικές δυνάμεις του Πούτιν υπερισχύσουν, μακροπρόθεσμα θα είναι μια τεράστια στρατηγική απώλεια για τον Βλαντιμίρ Πούτιν και την Ρωσία. Και βλέπουμε και τις συντριπτικές επιδράσεις των κυρώσεων στην ρωσική οικονομία, το ρούβλι έχει καταρρεύσει και οι κυρώσεις μόνο θα χειροτερέψουν για την Ρωσία. Θα προσπαθήσουν να απαλύνουν τις επιπτώσεις των κυρώσεων μέσω μηχανισμών αλλά υπάρχει ένα μέρος των κυρώσεων που τώρα αρχίζει να γίνεται αισθητό, η απαγόρευση εξαγωγής τεχνολογίας που είναι πολύ σημαντική για την βιομηχανία της Ρωσίας, είτε του φυσικού αερίου, είτε στον στρατό. Οι ΗΠΑ είπαν ότι δεν απαγορεύεται η εξαγωγή προς την Ρωσία μόνο αμερικανικών τεχνολογικών προϊόντων αλλά οποιοδήποτε προϊόν οπουδήποτε στον κόσμο που περιέχει έστω ένα κομμάτι αμερικανικής τεχνολογίας, θα θεωρηθεί παραβίαση των κυρώσεων να σταλεί στην Ρωσία. Αυτό θα αρχίσει να γίνεται δυσκολότερο κάθε εβδομάδα και παρακολουθούμε στενά εάν η Κίνα και άλλοι παραβιάσουν αυτή την κύρωση» υπογράμμισε.

Απευθυνόμενος στην Ελλάδα και την Κύπρο, ο Chris Van Hollen επανέλαβε την πολύ ισχυρή φιλία που δένει τις ΗΠΑ με τις δύο χώρες, τονίζοντας «θέλουμε πολύ να συνεχίσουμε την συνεργασία, την συμμαχία και την φιλία μας και σε ό,τι αφορά στην Κύπρο θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για δικαιοσύνη. Ήλπιζα ότι θα μπορούσαμε να διαπραγματευτούμε, να διευκολύνουμε την επίτευξη συμφωνίας μιας διζωνικής-δικοινοτικής ομοσπονδίας, αλλά ο Ερντογάν το έκανε αδύνατο».