Ταξίδι στην ιστορία της Καστοριάς

Η Καστοριά, μια περιοχή όπου η παρουσία του ανθρώπου πηγαίνει πίσω 7.000 χρόνια, είναι ίσως από τους πλουσιότερους ιστορικά τόπους όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη.

Το ταξίδι στον χρόνο ξεκινά από το Δισπηλιό, ακολουθεί τα βήματα του Ορέστη και των Μακεδόνων Βασιλέων, περνά στην βυζαντινή περίοδο και αφήνει πλήθος τεκμηρίων ενός σημαντικού πολιτιστικού κέντρου.

Ο βυζαντινός χαρακτήρας της Καστοριάς είναι κυρίαρχος στην πόλη, με περισσότερες από 70 εκκλησίες. Η Ανδρομάχη Σκρέκα, προϊσταμένη εφορείας αρχαιοτήτων Καστοριάς, χαρακτηρίζει την πόλη ένα ανοικτό μουσείο, όχι μόνο με τα βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία, αλλά και με τα αρχοντικά, που αποτελούν αποδείξεις οικονομικής άνθισης και πνευματικού πλούτου, κυρίως μετά τον 17^ο αιώνα. Λόγω της ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής τους δώδεκα αρχοντικά έχουν περιέλθει στην κυριότητα του υπουργείου Πολιτισμού, προκειμένου να αποκατασταθούν, και να αποδοθούν στην πόλη και τους επισκέπτες.

Τα κτίσματα αυτά, όπως και το βυζαντινό μουσείο έχουν ενταχθεί σε πρόγραμμα ΕΣΠΑ. Η κ. Σκρέκα επισημαίνει ότι στο μουσείο φιλοξενείται μια από τις καλύτερες συλλογές στον κόσμο και αξίζει το κοινό να το επισκεφτεί.

Ιδιαίτερα υπερήφανη δηλώνει η κ. Σκρέκα για ένα μοναδικό έκθεμα, την αμφιπρόσωπα (αμφίπλευρα) ζωγραφισμένη εικόνα, με την Παναγία στην μια πλευρά και τον Χριστό στην άλλη, που χρονολογείται από τον 12^ο αιώνα και εκτίθεται αυτήν την στιγμή στο μουσείο του Λούβρου, με αφορμή τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821.

Σε απόσταση λιγότερο από επτά χιλ. από την Καστοριά, στον Δήμο Μακεδνών, βρίσκεται ο λιμναίος προϊστορικός – νεολιθικός οικισμός του Δισπηλιού, μοναδικός στην Ευρώπη, και ανακαλύφθηκε το 1932, όταν έπεσε η στάθμη του νερού έπειτα από μια ξηρασία. Οι πρώτες ανασκαφές το 1935 πραγματοποιήθηκαν από τον Αντώνιο Κεραμόπουλο. Μετά τον πόλεμο άρχισαν ξανά οι εργασίες το 1992 υπό τον αείμνηστο καθηγητή στο ΑΠΘ Γιώργο Χουρμουζιάδη, και ήρθαν στο φώς  κεραμικά, ξύλινα δομικά στοιχεία, σπόροι, οστά, ειδώλια, προσωπικά στολίδια, αυλός (φλάουτο), ενώ το πιο σημαντικό εύρημα, είναι η εγχάρακτη Πινακίδα του Δισπηλιού, ηλικίας περίπου 7.200 ετών.