Ακριβώς πριν από έναν αιώνα: Δευτέρα 22 Μαρτίου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα: Μανιώ Μάνεση

Οι πρώτοι τραυματίες που φτάνουν στην Ελλάδα από το μικρασιατικό μέτωπο αντιμετωπίζονται ως ήρωες, ενώ η αναστολή της επίθεσης στο Εσκή Σεχήρ συνεχίζει να απασχολεί τον Τύπο που προσπαθεί με την ελάχιστη πληροφόρηση της εποχής να δικαιολογήσει την εξέλιξη. Κριτική δέχεται ο Γούναρης για την όχι και τόσο επιτυχημένη διαπραγμάτευσή του στο εξωτερικό, ενώ φαίνεται ο προβληματισμός για την ανεπαρκή προβολή -‘’προπαγάνδα’’ όπως αναφέρεται- των ελληνικών θέσεων με αποδέκτη το ευρωπαϊκό ακροατήριο. Και οι πρώτες πληροφορίες για το επίσημο πρόγραμμα ‘’πανηγυρισμού της εκατοστής επετείου της Εθνικής Παλιγγενεσίας’’, που χαρακτηρίζεται ‘’ξηρό, ξηρότατο’’. Η μικρασιατική εκστρατεία δεν αφήνει περιθώρια εορτασμών…

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

ΤΟ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑ
Δια την σημερινήν Ελλάδα, η οποία δεν είνε δυναόν να υιοθετήση και να πανηγυρίση τα εγκληματικά σφάλματα του Βενιζέλου, δύο μόνον λύσεις υπάρχουν, την μίαν εκ των οποίων είνε υποχρεωμένος ν’ ακολουθήση κάθε τίμιος Έλλην πολιτικός. Ή θα εγκαταλείψει το Μικρασιατικόν έδαφος ή θα το ευρύνη μέχρι σημείου ώστε να καταστή δυνατή η εκεί Ελληνική κατοχή. Αι περί του εναντίου συζητήσεις αποτελούν απόδειξιν αμαθείας και αγνοίας κλασσικής»
ΤΡΙΤΗ ΕΚΔΟΣΙΣ
ΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟΝ ΜΑΚΡΟΝ ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΝ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΝ. ΕΞΕΤΕΘΗ ΕΝ ΠΛΑΤΕΙ Η ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ
ΓΙΑ ΤΑΣ ΑΘΗΝΑΙΑΣ ΚΥΡΙΑΣ
«Το ενδιαφέρον όμως και η στοργή υπέρ των γενναίων τραυματιών μας, δεν αποδεικνύεται μόνον με ωραία λόγια εις τα διάφορα σαλόνια ή και συζητήσεις εις τους δρόμους και εις τα κέντρα του φοξ-τροτ… Λοιπόν ας μη χάνεται ο καιρός και ας σπεύσουν αι κυρίαι και αι δεσποινίδες των Αθηνών να αναλάβουν το ευγενές έργον της νοσηλείας και περιθάλψεως των τραυματιών μας»

ΑΣΤΡΑΠΗ

ΚΑΤΟΠΙΝ ΤΟΥ ΕΓΓΡΑΦΟΥ ΤΟΥ κ. ΜΠΑΛΟΥΧΙΤΣΙΣ
«Η Σερβική κυβέρνησις εξουσιοδότησε τον ενταύθα πρεσβευτήν της να προβή εις επίσημον δήλωσιν περί της σταθεράς εμμονής εις την αναγκαιότητα της μεταξύ των δύο χωρών υφισταμένης αλληλεγγύης, μη διστάσασα να χαρακτηρίση ευλόγως, τας διαδόσεις περί συνεννοήσεώς της μετά της Βουλγαρίας ως τείνουσας υπούλως να ενσπείρουν την δυσπιστίαν και διαταράξουν την ηρεμίαν των φιλικών σχέσεων, αίτινες υφίστανται μεταξύ των συμμάχων κρατών»

ΕΘΝΟΣ

ΔΟΞΑ ΚΑΙ ΤΙΜΗ
«Μία αντιβενιζελική εφημερίς έκαμε διάκρισιν του Ελληνικού αίματος εις Βενιζελικόν και αντιβενιζελικόν ενώπιον του εχθρού και ετόνιζεν, ότι το Βενιζελικόν αίμα δεν δικαιούται να χυθή εις τα Μικρασιατικά πεδία. Αί λοιπόν! Το Βενιζελικόν αίμα χύνεται και σήμερον αφθόνως εις τα πεδία των νέων αγώνων, τα οποία πάντοτε έβαψε… Εκείνοι ακριβώς τους οποίους οι καλλιεργούντες το μικρόβιον της εθνικής αποσυνθέσεως αποπειρώνται να παραστήσουν, ως κακούς Έλληνας, πρωτεύουν πάντοτε μεταξύ των ανδρείων…»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

ΕΙΣ ΤΑΣ ΠΑΡΑΜΟΝΑΣ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΕΠΙΘΕΣΕΩΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΕΣΚΗ-ΣΕΧΗΡ
ΑΝΑΜΕΝΟΝΤΑΙ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΠΛΕΥΡΙΚΩΝ ΚΥΚΛΩΤΙΚΩΝ ΕΛΙΓΜΩΝ
ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΕΠΙΘΕΣΕΩΣ. ΔΡΑΣΙΣ ΜΟΝΟΝ ΠΥΡΟΒΟΛΙΚΟΥ
«Η ανάγκη δ’ επίσης να οργανωθούν αι μετόπισθεν υπηρεσίαι μας και να αποκατασταθούν αι οδοί συγκοινωνιών αναλόγως προς τας δημιουργηθείσας ανάγκας, να πολλαπλασιασθώσιν οι σταθμοί επιδέσεως των τραυματιών, παρουσίασεν επιβεβλημένην αναστολήν της επιθέσεως επί τινας ημέρας. Η δράσις μετά τούτο αφέθη κυρίως εις το πυροβολικόν, το οποίον νυχθημερόν βάλλον εξαντλεί ποικιλοτρόπως τον εχθρόν»
ΕΛΛΑΣ ΚΑΙ ΙΤΑΛΙΑ. Ο κ. ΓΟΥΝΑΡΗΣ ΕΝ ΡΩΜΗ
«Δεν είνε βεβαίως ακατόρθωτον, το να επιτύχη η Ελλάς ειλικρινή και παγίαν συνεννόησιν μετά της Ιταλίας, αλλά προς τούτο θα έπρεπε να αναγνωρίση αύτη ότι η μεγέθυνσις της Ελλάδος δεν αντίκειται εις τα ιταλικά συμφέροντα. Αι σημεριναί όμως συνθήκαι υπό τας οποίας διατελεί η Ελλάς δεν είνε τοιαύται ώστε να οδηγήσουν την Ιταλικήν Κυβέρνησιν εις παρομοίαν κατεύθυνσιν»

ΕΜΠΡΟΣ

Η ΠΡΩΤΗ ΦΑΣΙΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΛΗΞΕΝ
ΟΙ ΗΡΩΙΚΟΙ ΤΡΑΥΜΑΤΙΑΙ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ ΤΟΥ ΑΒΓΚΙΝ ΕΙΣ ΤΑΣ ΑΘΗΝΑΣ
ΔΡΑΜΑΤΙΚΑΙ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΑΙ ΤΟΥ ΤΡΟΜΕΡΟΥ ΑΓΩΝΟΣ
Η ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ ΑΝΑΓΚΗ ΕΘΝΙΚΗ
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΝΙΚΗΝ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ Η ΝΙΚΗ ΤΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑΣ. Η ΕΧΘΡΟΤΗΣ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ. ΟΛΕΘΡΙΑΙ ΑΙ ΣΥΝΕΠΕΙΑΙ ΤΗΣ ΑΚΙΝΗΣΙΑΣ ΜΑΣ
«Κανείς δεν θα ημπορέση να νομίση ότι μετά ένα ή δύο μήνας, μετά την προσδοκωμένην κατατρόπωσιν του Κεμάλ, θα ημπορέσωμεν να του επιβάλωμεν μίαν καθαρώς Ελληνο-Τουρκικήν συνθήκην, αδιαφορούντες προς τα Ευρωπαϊκά συμφέροντα, και αποφεύγοντες οιανδήποτε επέμβασιν της Δύσεως. Ε λοιπόν; Όταν ούτως έχουν τα πράγματα, θα πεισμώσωμεν εις την διπλωματικήν μας νωχέλειαν και την προπαγανδιστικήν μας εξαφάνισιν; Με τι δικαίωμα;»

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

ΠΑΡΑΔΟΞΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΑΠΟΡΡΗΤΑ ΣΧΕΔΙΑ
«Από την Ρώμην μας έρχονται αρκετά παράδοξοι και αρκούντως φαιδραί ειδήσεις περί του Κεμάλ και των απορρήτων στρατιωτικών και πολιτικών αυτού σχεδίων… Τώρα πρέπει να σχηματισθή νέα πλάνη, η οποία να δώση νέα όπλα εις την διπλωματικήν ευρεσιτεχνίαν. Και τα νέα όπλα ενεφανίσθησαν. Το Αφιόν Καραχισάρ και το Εσκή Σεχήρ δεν έχουν καμμίαν σημασίαν εάν έπεσαν, φωνάζει ο Κεμάλ και διερμηνεύει ο Ρωμαϊκός Τύπος… Η διπλωματία ζητεί όπλα και όπου δεν ευρίσκει δημιουργεί και όπου δεν δύναται να δημιουργήση, εφευρίσκει»
ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΑΤΑΙ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΑΙ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΑΙ ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΙΣ. ΑΠΟΡΡΗΤΑ ΕΓΓΡΑΦΑ
ΚΑΙ ΤΗΛΕΓΡΑΦΗΜΑΤΑ επί της συνωμοτικής δράσεως του Βενιζέλου εν Θεσ/νίκη

ΕΣΤΙΑ

ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
«Δεν έχει δε ο κ. Γούναρης το δικαίωμα να αιτιάται κανένα, αν η περιοδεία του δεν απέδωκε τους καρπούς, τους οποίους διελάλει ότι περιμένει από αυτήν. Ο Ελληνικός λαός του έδωκε πλήρη ελευθερία δράσεως. Ο Ελληνικός στρατός υπεστήριξε με το αίμα του τας αξιώσεις της Ελλάδος, των οποίων ερμηνευτής και συνήγορος επήγαινεν ο κ. Γούναρης. Οι αντίπαλοί του, οι Φιλελεύθεροι, του προσέφεραν τόσον θερμήν και ολοκληρωτικήν την αρωγήν των ώστε να την ομολογήση και ο ίδιος… Οπωσδήποτε, υποθέτομεν ότι ο κ. Γούναρης θα θελήση να λογοδοτήση εις την Συνέλευσιν περί των αποτελεσμάτων της αποστολής του, να λογοδοτήση δ’ υπευθύνως, και επομένως κατά τρόπον πολύ διάφορον από εκείνον, τον οποίον μεταχειρίζονται τα δημοσιογραφικά όργανα της Κυβερνήσεως, τα ζητήσαντα την κατασκευήν θριαμβευτικής υποδοχής εις τον επιστρέφοντα αρχηγόν»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

Η ΚΥΚΛΩΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΙΣ ΠΕΡΙ ΤΟ ΕΣΚΗ-ΣΕΧΗΡ
ΔΙΑΤΙ ΑΝΕΣΤΑΛΗΣΑΝ ΑΙ ΕΠΙΘΕΤΙΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΙ ΤΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ
ΗΡΧΙΣΕΝ Η ΜΕΤΑΚΟΜΙΔΗ ΤΩΝ ΤΡΑΥΜΑΤΙΩΝ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΜΑΧΗΣ
«Η αναστολή της επιθέσεως εις το Εσκή-Σεχήρ εκρίθη αναγκαία, όπως αφ’ενός μεν ο στρατός μας οργανωθή εις τας νέας θέσεις και αποκατασταθή η συγκοινωνία, αφ’ ετέρου δε, όπως επιτευσθούν οι στρατιωτικοί ελιγμοί, ούς διεξάγουν οι φάλαγγες των άκρων αι οποίαι ενεργούν την κυκλωτικήν κίνησιν πέριξ των οχυρωματικών θέσεων του εχθρού Μποζ-Καραντάγ»
ΕΝ ΑΝΑΜΟΝΗ
«Το Εσκή-Σεχήρ πρέπει να πέση. Και θα πέση… Όταν λήξουν αι κυκλωτικαί κινήσεις, τας οποίας ενεργούν δύο φάλαγγες στρατού μας, τότε η πτώσις του Εσκή-Σεχήρ θα γίνη αυτομάτως. Θα χρειασθούν, βεβαίως μερικαί ημέραι προς τούτο. Αλλ’ είνε χιλιάκις προτιμότερον να μη δείξωμεν ανυπονησίαν, πορκειμένου να κάμω μεν οικονομίαν αίματος. Τίποτε δεν σημείνει, αν πέση μετ’ ολίγας ημέρας το Εσκή-Σεήρ, ενώ σημαίνει πολύ, αν πληρώσωμεν ακριβά την επίσπευσιν της πτώσεώς του»

ΠΑΤΡΙΣ

ΕΛΗΞΕΝ Η ΠΡΩΤΗ ΦΑΣΙΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΜΙΚΡΑΝ ΑΣΙΑΝ
ΤΟ ΣΧΕΔΙΟΝ ΑΠΕΒΛΕΠΕΝ ΟΧΙ ΕΙΣ ΚΑΤΑΛΗΨΙΝ ΤΟΥ ΕΣΚΗ ΣΕΧΗΡ, ΑΛΛ’ ΕΙΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΙΝ ΤΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ ΕΙΣ ΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΕΚΕΙΝΟΝ, ΔΙΑ Ν’ ΑΠΟΚΟΠΗ, ΚΑΤΑΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΟΥ ΤΟΥ ΑΦΙΟΝ ΚΑΡΑΪΣΑΡ, Η ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ ΕΚ ΚΙΛΙΚΙΑΣ. ΗΔΗ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΕΝΤΟΣ ΤΟΥΤΟΥ, Ο ΣΤΡΑΤΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΥΣΣΗΣ ΔΙΕΤΑΧΘΗ ΝΑ ΕΠΑΝΕΛΘΗ ΕΙΣ ΤΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΣ ΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ. ΕΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗ ΝΕΑ ΠΡΟΕΛΑΣΙΣ ΕΚΕΙΘΕΝ ΤΟΥ ΑΦΙΟΝ ΚΑΡΑΪΣΑΡ
ΜΟΝΟΝ ΜΕΤΑ ΤΟ ΤΕΡΜΑ
«Έφθασαν χθες ΣΑΡΑΝΤΑ τραυματίαι αξιωματικοί του Μικρασιατικού μας μετώπου. Οι ΤΡΙΑΝΤΑΕΠΤΑ εξ αυτών είνε αξιωματικοί της ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΜΥΝΗΣ… Τώρα ένα καθήκον έχομεν όλοι. Να ενισχύσωμεν την Κυβέρνησιν και τον μαχόμενον στρατόν μας. Μετά το τέρμα, και ΜΟΝΟΝ ΤΟΤΕ, θα έχωμεν το δικαίωμα να ερευνήσωμεν πώς διεξήχθη τούτο, και διατί εγένετο εκείνο»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

Η ΕΞΕΛΙΞΙΣ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ ΕΝ ΤΗ ΔΙΑΣΚΕΨΕΙ ΤΟΥ ΛΟΝΔΙΝΟΥ ΚΑΙ ΜΕΤ’
ΑΥΤΗΝ
Η ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΣΥΖΗΤΗΣΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗΝ ΟΛΟΜΕΛΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΝ
ΔΙΑΦΟΡΑ ΕΚΤΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΑΞΙΑΣ ΤΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΤΟΥ ΚΕΜΑΛ
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑΙ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΤΟΥ κ. ΛΟΫΔ ΤΖΩΡΤΖ

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΕΡΓΑΤΑΙ ΕΝΙΣΧΥΣΑΤΕ ΤΟΝ ΕΡΑΝΟΝ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΥΠΕΡ ΤΩΝ
ΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΩΝ ΕΡΓΑΤΩΝ ΒΟΛΟΥ
ΓΥΡΩ ΣΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ
Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ
«Η Κυβέρνησις κάκιστα εκτιμήσασα τα πράγματα και υποχωρούσα εις πάσαν απαίτησιν, ίνα επιτύχη να αποκατασταθή αύτη εντελώς εις την θέσιν του Βενιζέλου παρά τη Αγγλία και ούτω να τον εκτοπίση […] ενεπλάκη εις αγώνα πολύ δύσκολον. Ανίκανος να εννοήση τα διπλωματικά παιχνίδια της Αγγλίας, και παζαρεύουσα με ξένα κόλλυβα ανέλαβε αγώνα, ον δεν θα δυνηθή να φέρη εις πέρας, άνευ μεγάλων θυσιών, δυσβαστάκτων και αβεβαιοτάτου αποτελέσματος»

ΣΚΡΙΠ

ΠΩΣ ΕΧΕΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΚΑΤΑ ΤΑΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΤΟΥ
ΜΕΤΩΠΟΥ
ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ
«Εξήκοντα ολόκληροι ώραι από του τελευταίου ανακοινωθέντος έχουν παρέλθει, ώραι της τρομερωτέρας αγωνίας περί των εν τω μετώπω συντελουμένων, χωρίς να έχωμεν όχι μόνον την ελαχίστην ανακοίνωσιν, αλλά και την ελαχίστην ακόμη νύξιν περί του τι ακριβώς συμβαίνει εκεί κάτω εις το πεδίον της μάχης… Είτε το Στρατηγείον δεν στέλλει πληροφορίας, είτε το Επιτελείον δεν λαμβάνει, το γεγονός είνε ότι ο Ελληνικός λαός, ο ζων εν αγωνία, πλέει εις πέλαγος ανησύχου αγνοίας»
ΤΟ ‘’ΣΚΡΙΠ’’ ΜΕΣΩ ΤΩΝ ΕΝΔΟΞΩΝ ΤΡΑΥΜΑΤΙΩΝ ΜΑΣ
ΜΙΑ ΕΙΚΩΝ ΤΗΣ ΠΑΡΑ ΤΗΝ ΚΟΒΑΛΙΤΣΑΝ ΓΙΓΑΝΤΟΜΑΧΙΑΣ
ΤΟ ΒΑΡΒΑΡΟΝ ΠΕΡΑΣΜΑ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ – Ο ΣΤΡΑΤΟΣ ΜΑΣ ΑΝΑΤΡΕΠΩΝ ΤΑ ΠΑΝΤΑ
«Με πρωτοφανή ορμήν και ακάθεκτος, με τας σημαίας, τους μεράρχους και αξιωματικούς εμπρός κρατούντας γυμνά τα ξίφη εις χείρας των, προχωρεί διαρκώς ως αετός μεταπηδών από θριάμβου εις θρίαμβον… Αφάνταστος γιγαντομαχία διεξήχθη. Βήμα προς βήμα κατελαμβάνετο το έδαφος και στήθος με στήθος εμάχοντο»

ΣΦΑΙΡΑ

ΝΑ ΠΑΥΣΟΥΝ
ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΗΡΩΕΣ
«Η ‘’Έλση’’ μας έφερε χθες εις τον Πειραιά τους πρώτους ηρωικούς τραυματίας των νέων αιματοβρέκτων μαχών του Μικρασιατικού μετώπου. Αποκαλυπτόμεθα μετά σεβασμού πρό των πληγών των γενναίων μας…»
Η ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΤΕΤΙΜΗΜΕΝΩΝ ΤΡΑΥΜΑΤΙΩΝ ΜΑΣ
«Ανήκουν όλοι εις την στρατιάν των λεοντοθύμων Ελλήνων των οποίων το ξίφος, φλογερώτερον αστραπής, εκεραύνωσε τον εχθρόν εις τους αιματοβαφείς βράχους του Αβγκίν, του Καράσκιοϊ και της Κουβαλίτσας.