Από τα 100 χρόνια της Επανάστασης, στα 100 χρόνια της Ανεξαρτησίας

«Τα εθνικά γεγονότα έλαβον τοιαύτην τροπήν, ώστε σύμπας ο λαός
έχει ήδη την προσοχήν του εστραμμένην προς τα μικρασιατικά πεδία,
πεποιθώς ότι, ως και άλλοτε επί των μακεδονικών και των βυζαντινών χρόνων,
ελληνικαί νίκαι θέλουν δοξάσει ταύτα.
Η Εκτελεστική Επιτροπή της Εκατονταετηρίδος
εθεώρησεν άκαιρον την διεξαγωγήν εορτασμών υπό τοιούτους όρους
και απεφάσισεν όπως πάσα τοιαύτη ενέργεια αναβληθή επ’ αόριστον
αναμενομένης της καταλληλοτέρας εποχής».

Της Μανιώς Μάνεση

Ο εορτασμός της συμπλήρωσης εκατό χρόνων από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, η 25η Μαρτίου 1921, είχε προγραμματιστεί να είναι πανηγυρικός. Όπως του άρμοζε. Από το 1916, ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος σε συνεργασία με τον υπουργό Παιδείας Σπυρίδωνα Λάμπρου βάζουν τις βάσεις για τη σύσταση Επιτροπής προετοιμασίας των εορταστικών εκδηλώσεων της εκατονταετηρίδας. Το 1918 υποβάλλεται σχέδιο νόμου «Περί συστάσεως επιτροπής προς πανηγυρισμόν της Εθνικής Παλιγγενεσίας» και με Βασιλικό Διάταγμα λίγο αργότερα ορίζεται η Κεντρική Επιτροπή Εκατονταετηρίδος. Έμβλημά της, ο φοίνικας. Πρόεδρός της, ο Θεμιστοκλής Σοφούλης, αντιπρόεδροι ο μητροπολίτης Αθηνών Μελέτιος, ο αντιναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης υπουργός Ναυτικών τότε και ο αρχηγός του Στρατού Παναγιώτης Δαγκλής. Η Κεντρική Επιτροπή Εκατονταετηρίδος έχει το δικαίωμα να διορίζει ειδικές ή τοπικές επιτροπές υπεύθυνες για την οργάνωση καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων, εκδόσεων, ιστορικών αναπαραστάσεων.

Πρόεδρος της επιτροπής του Μεγάλου Μνημείου, αναλαμβάνει ο ίδιος ο Βενιζέλος.
Η κυβερνητική αλλαγή του Νοεμβρίου 1920, επιφέρει αλλαγές και στη σύνθεση της Επιτροπής, η οποία πλέον θα αποτελείται από εκπροσώπους της αντιβενιζελικής παράταξης.
Αν και οι προετοιμασίες θα συνεχιστούν, ο Μάρτιος του 1921 βρίσκει την Ελλάδα αντιμέτωπη με έναν ακόμη πόλεμο, κυρίως όμως σε κλίμα διχασμού.
Η Μικρασιατική εκστρατεία είναι σε εξέλιξη και η Εκτελεστική Επιτροπή Εκατονταετηρίδος αποφασίζει την επ’ αόριστον αναβολή των εορταστικών εκδηλώσεων. Τον Δεκέμβριο του 1928 η Κεντρική Επιτροπή Εκατονταετηρίδος θα ανασυσταθεί με αντικείμενο την οργάνωση του εορτασμού της συμπλήρωσης εκατό χρόνων, όχι πλέον από την έναρξη της Επανάστασης αλλά, από το Πρωτόκολλο ανεξαρτησίας του Ελληνικού κράτους (Πρωτόκολλο του Λονδίνου) που υπεγράφη από την Αγγλία, τη Γαλλία και τη Ρωσία στις 3 Φεβρουαρίου 1830.

Και ο ημερήσιος Τύπος της 25ης Μαρτίου 1930, δίνει το κλίμα της εποχής…

ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ

• 1830 – 1930
ΠΩΣ ΕΓΙΝΕ Η ΕΛΛΑΣ ΚΡΑΤΟΣ, ΕΙΣ ΕΚΑΤΟΝ ΕΤΗ
«Εκατό χρόνια ελευθέρας ζωής πανηγυρίζει σήμερον η Ελλάς. Προ εκατόν ετών, τον Φεβρουάριον του 1830, υπεγράφη εις το Λονδίνον η συμφωνία των Τριών Προστατίδων Δυνάμεων, δυνάμει της οποίας η Ελλάς ανεκηρύχθη ανεξάρτητον Κράτος, ύστερα από οκτώ ολοκλήρων ετών αιματηρόν αγώνα, τον οποίον διεξήγαγεν εναντίον του κατακτητού της»

ΕΘΝΟΣ

• ΠΙΣΤΙΣ
«Η πίστις, που ενεψύχωσεν τους Έλληνας, η πίστις, που ουδέποτε απέλιπε τους αξίους Κυβερνήτας των, νεκρούς και ζώντας, θριαμβεύει και σήμερον και ανδρώνει την Ελλάδα του 1930 και της δίδει την ορμήν και την αλκήν διά την επιτέλεσιν έργων ανταξίων προς εκείνα, που επεσφραγίσθησαν το 1830 με την ανακήρυξιν της ανεξαρτησίας της»

ΕΜΠΡΟΣ

• ‘’Ο ΜΑΥΡΟΣ ΚΟΥΡΣΑΡΟΣ’’
• ΟΤΑΝ ΥΨΩΘΗ ΤΟ ΛΑΒΑΡΟΝ
• ΠΕΡΑΣΑΝ ΕΚΑΤΟ ΧΡΟΝΙΑ
«Αυτή τη μεγάλη σημασία έχει η εορτή της ελληνικής εκατονταετηρίδος. Τι έχουμε να θυμηθούμε με τις εορτές που αρχίζουν αυτό το μήνα; Έναν αγώνα ελευθερίας λαού αποφασισμένου ν’ απολυτρωθή ή να πεθάνη, μοναδικό στην ιστορία του κόσμου, κι έπειτα εκατό χρόνια ελεύθερης ζωής, εθνικής, κρατικής, κοινωνικής»

ΕΣΤΙΑ

• ΕΚΑΤΟΝ ΕΤΩΝ ΖΩΗ ΕΚΑΤΟΝ ΕΤΩΝ ΤΑΦΟΙ
«Εκατόν έτη Ελληνικής ιστορίας κλείουν σήμερον. Και ο Ελληνικός Λαός κλίνει σήμερον ευλαβές γόνυ εμπρός εις τους τάφους των ηρώων εκείνων, που έγραψαν με το τίμιον αίμα των την ιστορίαν αυτήν. Από τους τάφους του 1821, μέχρι των μακρυνών και απροσπελάστων δυστυχώς τάφψν του 1922, το χώμα ολοκλήρου της Βαλκανικής χερσονήσου και της Μικράς Ασίας καλύπτει τα οστά μυριάδων και μυριάδων Ελλήνων νεκρών»

ΕΣΤΙΑ (ΕΠΕΤΕΙΑΚΗ ΕΚΔΟΣΗ)

• Ο ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΒΡΕΤΑΝΝΙΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ. ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ
ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ
• ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΩΝ ΗΡΩΩΝ ΤΟΥ 21
«Οι πρώτοι αγωνισταί εξέλιπαν, αλλ’ ο αγών του Έθνους δεν ετελείωσε και το ολιγώτερον που ημπορεί να κάνη κάθε καλός Έλλην, έχων προ οφθαλμών το παράδειγμα του Εικοσιένα, είεν να υποτάσση τα ατομικά του συμφέροντα εις το συμφέρον του Έθνους»
• Η ΠΡΟΟΔΟΣ ΤΩΝ 100 ΕΤΩΝ

ΗΜΕΡΗΣΙΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΜΕΤΑ 100 ΕΤΩΝ ΒΙΟΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ
«Η παρένθεσις τώρα κλείεει μετά τας αλλεπαλλήλους μεταπτώσεις της συντριβής και της ανεγέρσεως, και έξωθέν της σήμερον ημείς είμεθα τεταγμένοι να προχωρήσωμεν προς τα εμπρός επί τη βάσει των δεδομένων της δημιουργίας εις την εν ειρήνη σταδιοδρομίαν μας»

ΗΜΕΡΗΣΙΟΣ ΤΥΠΟΣ

Η ΕΚΑΤΟΝΤΑΕΤΗΡΙΣ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ ΜΑΣ
ΕΠΙ ΤΕΤΡΑΚΟΣΙΑ ΜΑΥΡΑ ΧΡΟΝΙΑ ΥΠΕΜΕΝΕ Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΣΚΛΑΒΙΑ

ΠΑΤΡΙΣ

• ΠΩΣ ΕΙΡΓΑΖΟΝΤΟ, ΕΣΚΕΠΤΟΝΤΟ ΚΑΙ ΕΓΡΑΦΑΝ ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΙ
ΑΡΧΗΓΟΙ ΤΟΥ ΑΓΩΝΟΣ ΤΟΥ 1821
• Η ΚΥΑΝΟΛΕΥΚΟΣ
«Η κυανόλευκος απλούται σήμερον, κυματίζουσα υπερηφάνως, απ’ άκρου εις άκρον της Πρωτευούσης, αθάνατον σύμβολον των εθνικών μας αγώνων και της λαμπράς εθνικής μας σταδιοδρομίας»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• Ο ΖΥΓΟΣ ΤΟΥΣ
«Εκατό χρόνια μετά την ‘’απελευθέρωση’’ γενίτσαροι άμισθοι και ξυπόλητοι γενήκαμε όλοι οι καταπιεζόμενοι και στελνόμαστε στα μακελιά για τη δόξα του ‘’έθνους’’ που θέλει αγορές για να πουλήσει τα τσιμέντα, τα λιπάσματα ή τα αδιάβροχα πετσιά τους»
• 100 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ‘’ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ’’
ΣΩΡΕΙΑ ΑΠΟ ΣΥΛΛΗΨΕΙΣ, ΕΞΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΔΙΚΕΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΕΡΓΑΤΩΝ ΜΟΝΟΝ ΜΕΣΑ Σ’ΕΝΑ ΧΡΟΝΟ
ΟΙ ΕΡΓΑΤΕΣ ΚΑΙ ΦΤΩΧΟΙ ΧΩΡΙΑΤΕΣ ΑΠΑΝΤΟΥΝ ΜΕ ΣΥΝΕΧΕΙΣ ΚΑΙ ΣΚΛΗΡΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ ΣΤΗΝ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΣ

ΣΚΡΙΠ

• Η ΕΚΑΤΟΝΤΑΕΤΗΡΙΣ
«Ο Ελληνικός λαός θα εορτάση σήμερον με πάσαν κατάνυξιν και με ιερόν ενθουσιασμόν την επέτειον της Εθνικής αυτού Ανεξαρτησίας. Προ ιερού κενοταφίου των μεγάλων αυτού προγόνων και πρωτεργατών του απελευθερωτικού αγώνος θα κλίνη σήμερον ο λαός το γόνυ και θα καταθέση πρό αυτού ως φόρον τιμής την ευγνωμοσύνην μιας ολοκλήρου γενεάς»

ΣΦΑΙΡΑ (24-3-1930)

• ΕΚΑΤΟΝ ΧΡΟΝΙΑ ΕΠΕΡΑΣΑΝ
«Κάθε ελληνική καρδιά και κάθε ελληνική ψυχή δονείται τώρα από τον ίδιον παλμόν, τον παλμόν εκείνον ο οποίος εδόνησε προ εκατόν ετών τας καρδίας των δούλων τότε ακόμη Ελλήνων, διά να αντιμετωπίσουν τους γίγαντες τυράννους, εις ένα σκληρόν και άνισον αγώνα, υπέρ της τιμής και της ελευθερίας των»