Τζεμίλ Τουράν: “Αζάντ με λένε”

ΕΝΑΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ, ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ
Επιμέλεια: Μαρία Σφυρόερα

Όταν πέφτεις στα κύματα δραπετεύοντας από την Τουρκία, όταν ξεφεύγεις από τα βασανιστήρια για να αναμετρηθείς με τον θάνατο, τότε δεν μπορείς να αφεθείς σε καμιά βολική και ασφαλή κατάσταση.

Από την πρώτη στιγμή που ήρθα στην Ελλάδα η έγνοια μου ήταν πώς να βοηθήσω τους κατατρεγμένους συμπατριώτες μου που έρχονταν εδώ με όποιο τρόπο μπορούσαν. Τα συνεχή ταξίδια μου στον Έβρο για μια πρώτη βοήθεια σε Κούρδους μετανάστες είχαν πάντα στιγμές έντονης συγκίνησης και πόνου. Και όσα έζησα ήταν σκληρά. Ήταν μαρτυρικό όταν με καλούσαν να αναγνωρίσω πτώματα άτυχων ανθρώπων που μια νάρκη είχε διαμελίσει το κορμί τους. Πάντα σκεφτόμουν ότι πίσω από τα δικά μου πρώτα δάκρυα θα ακολουθούσε η κραυγή κι ο θρήνος μιας μάνας. Η καρδιά μου είναι γεμάτη από τις ιστορίες αυτών των ανθρώπων.

Ανάμεσα σ’ αυτές και η συγκλονιστική ιστορία του Αζάντ, αυτού του 14χρονου αγοριού που στο πέρασμά του από τον μανιασμένο Έβρο ποταμό, μια νύχτα του χειμώνα, έχασε την οικογένειά του – γονείς και αδερφή. Ένα παιδί που ξαφνικά έμεινε μόνο του κι έπρεπε να αντιμετωπίσει το πένθος του. Που βρέθηκε άγνωστο μεταξύ αγνώστων, που φώναζε το όνομά του για να το ακούει, που δεν ήξερε πού να πάει και γιατί. Ένα παιδί που η συγκυρία δεν θέλησε να το συναντήσω σ’ ένα από τα ταξίδια μου στον Έβρο, αλλά πολλά χρόνια αργότερα. Αυτό το εφηβάκι μαζί με άλλους μετανάστες το έφεραν οι διαδικασίες της Πολιτείας στην Αθήνα και το παράτησαν. Έφτασε στην πλατεία Κουμουνδούρου, κρύωσε, πείνασε, κοιμήθηκε σε χαρτόκουτα αλλά άντεξε. Και άντεξε καλά. Με βαθιές ηθικές αξίες από την οικογένειά του δεν παρασύρθηκε από τα καλέσματα παράνομων συμπατριωτών του, δεν ακολούθησε εύκολους δρόμους, κι ούτε για μια στιγμή πίστεψε ότι έχασε τους δικούς του, αν και όλα συνηγορούσαν στο αντίθετο.

Όσα πέρασε αυτό το παιδί είναι απίστευτα. Όποιος διαβάσει το βιβλίο μου θα αναρωτηθεί αν πράγματι γίνονται αυτά, θα αναζητήσει στο μυθιστόρημα τα όρια της παραμυθίας και του πραγματικού. Μυθιστορηματική ζωή. Και νομίζω ότι η ζωή όλων των μεταναστών και προσφύγων είναι μυθιστορηματική.

Και οι Έλληνες το γνωρίζουν καλά γιατί έχουν βιώσει την προσφυγιά και οι συγγραφείς έχουν αφιερώσει σελίδες επί σελίδων στα δεινά και τις περιπέτειες αυτών των ανθρώπων. Κάποτε, πάνε πολλά χρόνια, διάβασα σε μια κριτική για την ελληνική λογοτεχνία πως δεν έχει πέραση στο εξωτερικό, δεν μεταφράζονται δηλαδή τα βιβλία, επειδή τα θέματα με τα οποία καταπιάνεται είναι οι πρόσφυγες από τη Μικρασιατική Καταστροφή και ο Εμφύλιος. Μα, αυτά είναι τα βιώματα ενός λαού, είναι τα βιώματα ή τα ακούσματα του Έλληνα συγγραφέα. Τι θα γράψει, δηλαδή; για τις μπανανοφυτείες ή για τα σπίτια από τσίγκους των τυπογραφείων που φτιάχνουν στον Άγιο Δομίνικο;

Εγώ νιώθω βαθιά υποχρέωση να γράφω για τους Κούρδους, τους συμπατριώτες μου, τους δικούς μου ανθρώπους, μιας πατρίδας κατακτημένης και διαμελισμένης. Νομίζω ότι έτσι βάζω ένα μικρό λιθαράκι σ’ αυτό το μεγάλο για το οποίο όλοι οι Κούρδοι, ο καθένας με τον τρόπο που νομίζει σωστό, αγωνιζόμαστε για μια ενιαία, ελεύθερη πατρίδα, ένα ανεξάρτητο Κουρδιστάν.

Τζεμίλ Τουράν

Το μυθιστόρημα του Τζεμίλ Τουράν Αζάντ με λένε κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ι. Σιδέρης (σελ.: 416, τιμή: 15 €).

Απόσπασμα από το βιβλίο μπορείτε να διαβάσετε εδώ.

Ο Τζεμίλ Τουράν γεννήθηκε το 1955 στο Κουρδιστάν της Τουρκίας, στην περιοχή Σερχάτ. Μεγάλωσε σε φορτισμένο πατριωτικό κλίμα. Έκανε ανώτατες σπουδές στην Άγκυρα και αργότερα στην Κωνσταντινούπολη. Εντάχθηκε και αγωνίστηκε στην πρώτη γραμμή του απελευθερωτικού αγώνα του Κουρδικού Κινήματος. Έζησε τις δύο χούντες της Τουρκίας, του 1971 και του 1980. Κυνηγήθηκε για την αγωνιστική και πολιτική του δραστηριότητα, φυλακίστηκε και βασανίστηκε. Διέφυγε το 1984, πέρασε στην Ελλάδα, όπου ζήτησε πολιτικό άσυλο, και αργότερα απέκτησε την ελληνική υπηκοότητα. Εργάζεται ως δημοσιογράφος στη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας. Άρθρα του και πολιτικές αναλύσεις του δημοσιεύονται στον κουρδικό και ελληνικό Τύπο. Αφηγήθηκε τη ζωή του στον Νίκο Κάσδαγλη και γράφτηκε το βιβλίο “Το Αραράτ αστράφτει”. Επιμελήθηκε το ιστορικό βιβλίο του Κεμάλ Μπουρκάι “Οι Κούρδοι και το Κουρδιστάν”. Το μυθιστόρημά του “Το ματωμένο χιονολούλουδο” (εκδόσεις Καστανιώτη) είναι το πρώτο λογοτεχνικό έργο Κούρδου που γράφτηκε στην ελληνική γλώσσα. Μεταφράστηκε στα σουηδικά και στα ιταλικά.
Προσωπική ιστοσελίδα: www.cemilturan.gr