Οδηγίες από το Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών για τις σχολικές αγορές όλο τον χρόνο

Με αφορμή την καθιερωμένη λίστα με τα σχολικά είδη, που προκαλεί «πονοκέφαλο» στους γονείς, καθώς η αγορά κατακλύζεται από δεκάδες τετράδια, μολύβια, βιβλία και άλλα μικροπράγματα που συναρπάζουν τα παιδιά, όμως επιβαρύνουν την τσέπη των γονιών -και ενίοτε αποδεικνύονται επικίνδυνα και για την υγεία-, το Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών μάς δίνει χρήσιμες οδηγίες, ώστε να κάνουμε σωστές και ασφαλείς αγορές όχι μόνο αυτές τις ημέρες αλλά και καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς.

Το Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών συνιστά να είμαστε προσεκτικοί στις αγορές μας, καθώς αρκετές εταιρείες παραγωγής σχολικών ειδών δημιουργούν στα παιδιά μας λανθασμένα καταναλωτικά πρότυπα και, τελικά, τα οδηγούν στον υπερκαταναλωτισμό. Γι΄αυτό, πρώτοι απ’ όλους οι γονείς οφείλουμε να έχουμε “καταναλωτική συνείδηση”, ώστε να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να αποκτήσουν από νωρίς σωστές συνήθειες, να ιεραρχούν τις προτεραιότητές τους και να μην είναι θύματα της “μόδας”.

Ειδικότερα, το ΚΕΠΚΑ εφιστά την προσοχή στους καταναλωτές να μην προτιμούν καταστήματα και προϊόντα που εμφανίζονται στο σύστημα RAPEX και στις κυρώσεις του ΕΦΕΤ.

Από τα είδη που προωθούνται στην αγορά, αρκετά είναι εντελώς περιττά. Αυτά που θεωρούνται απαραίτητα για έναν μαθητή διατίθενται σε πολλές και διαφορετικές ποιότητες και τιμές. Η επιλογή των σχολικών ειδών πρέπει να βασίζεται στο αν αυτά πληρούν τις προϋποθέσεις που θέτει το διδακτικό προσωπικό, ώστε να γίνεται καλύτερα και ευκολότερα η διεργασία της μάθησης στο σχολείο και στο σπίτι.

Τα σχολικά είδη έχουν ένα σημαντικό κόστος και, πολλές φορές, επιβαρύνουν αρκετά τον οικογενειακό προϋπολογισμό. Είναι κοινή η διαπίστωση ότι οι διαφορές τιμών ανάμεσα στα απλά σχολικά και στα σχολικά που είναι “της μόδας”, είναι, πολλές φορές, αδικαιολόγητα μεγάλες. Οι τιμές προϊόντων “διακοσμημένων” με σούπερ ήρωες και καινοτόμα σχέδια είναι ιδιαίτερα υψηλές.

Δυστυχώς, τα σχολικά είδη, ενώ είναι αντικείμενα που χρησιμοποιούνται από παιδιά και ενώ πλέον κυκλοφορούν στην αγορά πάρα πολλά που μοιάζουν με παιχνίδια, δεν έχουν συμπεριληφθεί στη νομοθεσία για τα παιχνίδια. Η ασφάλειά τους καθορίζεται από τη νομοθεσία για τη γενική ασφάλεια προϊόντων, που θέτει προδιαγραφές ασφάλειας για ενήλικες. Όμως, τα σχολικά τα δίνουμε στα χέρια των παιδιών.

Είναι πολύ σημαντικό να μην αγοράζουμε σχολικά που μοιάζουν παιχνίδια. Έτσι, στυλό που ανάβουν, μολύβια με μικρά διακοσμητικά αυτοκόλλητα, σβήστρες που μυρίζουν σαν φρούτα, σχολικά που μπορούν να κρεμαστούν στον λαιμό του παιδιού με κορδόνια μπορεί να αποδειχτούν επικίνδυνα είδη για την υγεία, ακόμα και για τη ζωή, των παιδιών μας. Τα στυλό που ανάβουν περιέχουν λαμπτήρα και μπαταρία που μπορεί να τα καταπιεί το παιδί μας. Τα στυλό που μέσα τους «κολυμπούν» διάφορα καρτούν, ψαράκια, κ.λπ. περιέχουν υγρά που δεν γνωρίζουμε τι είναι και τι ζημιά μπορεί να προκαλέσουν στο παιδί μας αν «πιει» αυτό το υγρό. Τα μακριά κορδόνια, με τα οποία κρεμάμε τα σχολικά από τον λαιμό του παιδιού μας, μπορεί να προκαλέσουν στραγγαλισμό. Είναι, λοιπόν, προτιμότερο να αγοράσουμε απλά σχολικά είδη.

Συχνά, αποσύρονται από την κυκλοφορία σχολικά είδη που δεν πληρούν τις προδιαγραφές ασφαλείας. Βρίσκουμε, π.χ., στην αγορά σβηστήρες που μοιάζουν με φράουλες, που απαγορεύεται να κυκλοφορούν, γιατί είναι επικίνδυνες απομιμήσεις.

Τα προϊόντα, που αποσύρονται, καταγράφονται στο σύστημα RAPEX, που είναι προσβάσιμο από τους καταναλωτές κάνοντας κλικ στο «Άλλα προϊόντα». Είναι σημαντικό να επισκεπτόμαστε, συχνά, το σύστημα αυτό για να ενημερωνόμαστε για τα προϊόντα που αποσύρονται, ώστε να προστατεύουμε τα παιδιά μας.

Επειδή κάποια σχολικά είδη, π.χ. παγουράκια κ.λπ., έρχονται σε επαφή με τρόφιμα, κάνοντας κλικ στο «Τρόφιμα», μπορούμε να ενημερωθούμε σε ποιες επιχειρήσεις επιβλήθηκαν πρόστιμα για μη ασφαλή προϊόντα.

Η αγορά σχολικών ειδών μπορεί να είναι μια εμπειρία συμμετοχής και μάθησης, τόσο για το γονέα όσο και για τον μαθητή. Είναι μια ευκαιρία να περάσουν, μαζί, ένα όμορφο απόγευμα και να μάθουν, με ποιο τρόπο να κάνουν χρήσιμες και ευχάριστες αγορές:

• Πρέπει, να συζητήσουμε, με το παιδί μας, να του εξηγήσουμε και να του δώσουμε να καταλάβει τις παγίδες των διαφημίσεων, για τα σχολικά είδη καθώς και τους τρόπους, που διάφορες εταιρείες μας οδηγούν στην υπερκατανάλωση. Είναι πολύ βασικό να καταλάβει το παιδί ότι υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στο τι πραγματικά χρειάζεται για το σχολείο και στο τι νομίζει ότι χρειάζεται. Αυτή η χρονική περίοδος μάς προσφέρει μια από τις καλύτερες ευκαιρίες, να εξηγήσουμε στο παιδί μας, τα σωστά καταναλωτικά πρότυπα και τη στάση ζωής, που πρέπει να έχει απέναντι στην κατανάλωση.
• Όταν βεβαιωθούμε ότι το παιδί μας κατάλαβε τους κινδύνους, ετοιμάζουμε έναν κατάλογο με τα είδη που θεωρούμε απαραίτητα. Στη διαδικασία αυτή, το παιδί μας πρέπει να συμμετέχει. Αν πιστεύει ότι συναποφάσισε μαζί μας για τα σχολικά του είδη, θα αποφύγουμε τριβές όταν θα κάνουμε τις αγορές μας.
• Είναι φυσικό, έστω και ύστερα από όλα αυτά, το παιδί μας κάποιες στιγμές να παρασυρθεί από την ποικιλία της αγοράς και να μας ζητήσει να αγοράσουμε κάποια πράγματα τα οποία δεν είχαμε συμπεριλάβει στον κατάλογο. Αν θεωρούμε ότι είναι περιττά, πρέπει να αρνηθούμε, έστω και αν στεναχωρήσουμε τον μικρό μας καταναλωτή.
• Μελετούμε με προσοχή τη σήμανση των σχολικών ειδών. Δεν πρέπει να παρασυρθούμε από τα χρώματα και τα σχέδια των σχολικών ειδών. Δεν πρέπει να υποχωρήσουμε στην πίεση του παιδιού μας και να του κάνουμε το χατίρι.
• Πρέπει να εξηγήσουμε στο παιδί μας ότι τα σχολικά είδη είναι εργαλείο μάθησης και όχι μέσο επίδειξης.
• Τηρούμε αυστηρά τον κατάλογο που μας συστήνει το σχολείο. Η έρευνα αγοράς και η σύγκριση τιμών για το ίδιο είδος είναι απαραίτητη. Όπως προκύπτει από έρευνες του ΚΕΠΚΑ, οι αποκλίσεις τιμών από κατάστημα σε κατάστημα είναι σημαντικές.

• Σε κάποια προϊόντα, όπως μολύβια, στυλό, γόμες κ.ά. είναι, πολλές φορές, πιο οικονομικό να αγοράζουμε συσκευασίες που περιέχουν παραπάνω από ένα τεμάχιο, αρκεί να είμαστε σίγουροι ότι θα τα χρησιμοποιήσουμε.
• Δεν πρέπει να αγοράζουμε σχολικά είδη που μοιάζουν με τρόφιμα. Κανονικά, τέτοια προϊόντα δεν πρέπει να κυκλοφορούν στην αγορά. Επειδή, όμως, συχνά, «ξεφεύγουν», από τους ελέγχους της Πολιτείας, ας «έχουμε και εμείς το νου μας».
• Δεν πρέπει να αγοράζουμε σχολικά είδη που μυρίζουν σαν τρόφιμα (σβήστρες κ.λπ.) Οι μυρωδιές προέρχονται από χημικές αρωματικές ουσίες, που, ίσως, αποδειχθούν αργότερα ακατάλληλες. Η μυρωδιά, όμως, παρασύρει τα παιδιά να τα βάλουν στο στόμα.
• Η ασφάλεια των σχολικών ειδών πρέπει να είναι το κυρίαρχο κριτήριο για την αγορά τους. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι τα σχολικά που μοιάζουν με παιχνίδια δεν πληρούν τις ίδιες προδιαγραφές ασφάλειας με τα παιχνίδια. Έτσι, στυλό που ανάβουν, μολύβια με μικρά διακοσμητικά αυτοκόλλητα, σβήστρες που μυρίζουν σαν φρούτα μπορεί να αποδειχτούν επικίνδυνα είδη για την υγεία, ακόμα και τη ζωή, των παιδιών μας.
• Τα παιδιά δεν πρέπει να φορτώνονται με σχολικά είδη, που ζυγίζουν πάνω από το 1/10 του βάρους τους.

Με βάση τις παραπάνω τιμές, το κόστος, για την αγορά των σχολικών, για ένα παιδί, κυμαίνεται:

• Για το Δημοτικό, από  16,52 ευρώ έως  428,41 ευρώ.
• Για το Γυμνάσιο- Λύκειο, από 26,56 ευρώ έως 524,94 ευρώ.

Το ΚΕΠΚΑ εφιστά την προσοχή των καταναλωτών

• Στην αγορά, μπορούμε να βρούμε πολύ μεγάλο εύρος τιμών. Αν προτιμήσουμε τα ακριβά, τελευταίας μόδας προϊόντα, θεωρώντας ότι, έτσι, το παιδί μας θα προβληθεί, θα πληρώσουμε 2.493,28% παραπάνω, για το Δημοτικό και 1.876,43% παραπάνω, για το Γυμνάσιο-Λύκειο.
• Τα ακριβά και τα εξεζητημένα σχολικά μπορούν να δημιουργήσουν ακόμα και πρόβλημα κοινωνικής ένταξης, για το παιδί μας. Τα σχολικά είδη είναι εργαλεία μάθησης και όχι επίδειξης.

• Για τον υπολογισμό του συνολικού κόστους των σχολικών ειδών δεν λάβαμε υπόψη μας τις ακραίες υψηλές τιμές που υπάρχουν στην αγορά. Π.χ. Μολύβι: 47,90€, Διαβήτης: 51,60€, Ντοσιέ: 23,90€, Μαρκαδόροι: 20,76€, Ξυλομπογιές: 36,50€, Κασετίνα: 28,90€, Τσάντα νηπιαγωγείου: 74,90€, Τσάντα δημοτικού 220€.
• Το ΚΕΠΚΑ συμβουλεύει τους γονείς να επιλέγουν προϊόντα που η τιμή τους βρίσκεται πιο κοντά στις χαμηλές τιμές. Πρέπει να περιοριστεί η ζήτηση των εξεζητημένων και πανάκριβων σχολικών. Σε μια περίοδο κρίσης, δεν είναι δυνατόν να επιβραβεύουμε ακραίες πρακτικές, ίσως και πρακτικές αισχροκέρδειας (από όπου και αν προέρχονται), γιατί θέλουμε, π.χ., η τσάντα του παιδιού μας να έχει τον ήρωα της φετινής κινηματογραφικής επιτυχίας.

Πηγή: ΚΕΠΚΑ