“Το ανάθεμα” συστήνεται στο Νομισματικό Μουσείο

Το βιβλίο του συγγραφέα και σκηνοθέτη, Γρηγόρη Χαλιακόπουλου, “Το ανάθεμα”, των Εκδόσεων Αγκυρα παρουσιάζεται την Τρίτη, 23 Μαΐου 2017, στις 12:00, στο Νομισματικό Μουσείο (Πανεπιστημίου 12, Αθήνα).

Ένα τολμηρό, ανατρεπτικό, αιρετικό μυθιστόρημα που συνδυάζει την καυστική σάτιρα με την τραγωδία. Γιατί το γέλιο και το δάκρυ κάποιες φορές είναι τόσο δύσκολο να τα ξεχωρίσεις στον καθρέφτη που φιλοξενεί το είδωλό σου.

Στην παρουσίαση διαβάζουν: Γιώργος Κακαβάς (ιστορικός της Τέχνης, αρχαιολόγος) και Λάμπρος Τσάγκας και Ειρήνη Παπαδημητρίου (ηθοποιοί).

«Μια κατάρα έχει πέσει πάνω στην όμορφη πόλη της Βαλεριάνας. Αρχικά κουφαίνονται οι ηλικιωμένες γυναίκες και ακολούθως τυφλώνονται τα νέα κορίτσια. Είναι η τιμωρία για τα σοβαρά σφάλματα και τις ερωτικές ανομίες των κατοίκων αυτής της πόλης. Και όμως υπάρχει λύση για την πολυπόθητη κάθαρση. Η δημόσια εξομολόγηση όλων των πολιτών στην κεντρική πλατεία. Ο πατέρας Ιερεμίας ανακρίνει τον καθένα αμαρτωλό ξεχωριστά, ενώ η υπόθεση παίρνει διεθνείς διαστάσεις. Ο διασυρμός είναι μεγάλος. Η Μπία, μια πρώην κωφάλαλη, αναλαμβάνει ως νέος Χριστός να βγάλει από το αδιέξοδο τους συμπολίτες της. Με δική της πρωτοβουλία σηκώνει στις πλάτες της τις αμαρτίες και τα κρίματα όλων. Yπάρχει όμως ένα καλά κρυμμένο μυστικό που ανατρέπει όλα τα δεδομένα και αναστατώνει το πλήθος πού επί μήνες βιώνει στην πλατεία τον εξευτελισμό και την διαπόμπευσή του. Και αυτό το γνωρίζει μόνο η Νάντια της Γιόλακας!»

Λόγια του συγγραφέα

Η υπόθεση του έργου εκτυλίσσεται σε μια φανταστική πόλη τη Βαλεριάνα. Εντοπίζεται στον Δήμο Τριφυλίας της Νοτιοδυτικής Πελοποννήσου. Η συγκεκριμένη περιοχή επιλέχθηκε αποκλειστικά και μόνο επειδή την γνωρίζω ως πατρίδα μου, καλύτερα από κάθε άλλη όσον αφορά την τοπογεωγραφία της. Αυτό με διευκόλυνε στις περιγραφές μου.
Ήταν ένα αυγουστιάτικο μεσημέρι του 2015, όταν ο Κώστας, ο Άλκης και η Φωτεινή με προέτρεψαν να γράψω μια βιτριολική κωμωδία. Τελικά βγήκε ένα μυθιστόρημα με σουρεαλιστικά και βαθιά τραγικά στοιχεία. Ο κάθε αναγνώστης μπορεί να αντικαταστήσει, αν επιθυμεί, τη λογοτεχνική τοποθεσία στο μυαλό του, με έναν μη τόπο, μια φανταστική πλατεία, ενδεχομένως τη γειτονιά του ή τη δική του πατρίδα.

Το έργο στο σύνολό του, σαρκάζει την υποκρισία, την ηθική επίφαση και την δαιμονοποίηση του έρωτα. Αν και πήρα το ρίσκο της τολμηρής γλώσσας, σκοπός μου είναι όχι η πρόκληση αλλά η αντιπαράθεση του ατόμου με το είδωλό του στον καθρέφτη. Και αυτό πραγματώνεται μέσα από μια δημόσια εξομολόγηση. Κάποιοι το αντέχουν ως ανάγνωσμα… κάποιοι απλώς το αναθεματίζουν επηρεασμένοι προφανώς και από τον τίτλο του.

Μέχρι σήμερα οι αναγνώστες του βιβλίου χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: Σ’ αυτούς που το υπερασπίζονται με πάθος και σ’ αυτούς που το εχθρεύονται με πάθος. Κάπου ανάμεσα βρίσκεται μια αλήθεια: Υπάρχουν φορές που το θύμα προϋπάρχει του θύτη και συχνά μας εξυπηρετεί ως αποδιοπομπαίος τράγος…

Απόσπασμα απ’ το βιβλίο

Με την εντολή που έδωσε ο πάτερ Ιερεμίας, η καμπάνα του Αγίου Γεωργίου, συνδεδεμένη ηλεκτρονικά, άρχισε να χτυπά με απίστευτη ταχύτητα σαν να πρόκειται περί τραγικού συμβάντος, όπως συμβαίνει μ’ ένα σεισμό, μια πυρκαγιά ή το βομβαρδισμό μιας πόλης. Ήταν το σύνθημα για ν’ αρχίσει η δημόσια εξομολόγηση. Μπλόκαρε όμως ο μηχανισμός και συνέχιζε να κωδωνίζει και μετά την παρέλευση του πενταλέπτου, καταπώς ήταν ρυθμισμένη. Ανήσυχος κι εκνευρισμένος ο ιεροεξεταστής έκανε νεύμα στον Πετρομιχάλη τον καντηλανάφτη, την ορντινάντσα του, να τακτοποιήσει το ζήτημα.

Αυτός τηλεφώνησε απ’ το κινητό του στον Χασάν, έναν πιτσιρικά απ’ το Αφγανιστάν, που είχε ακρωτηριασμένα τα χέρια από τους ώμους. Τον άφηνε να ζητιανεύει τις Κυριακές στα σκαλιά της εκκλησίας και του έπαιρνε μόνο το νόμιμο 10% επί των εισπράξεων, αλλά τον χρησιμοποιούσε και για θελήματα.

«Τσακίσου ν’ ανέβεις στο καμπαναριό να σταματήσεις την καμπάνα!» του είπε ο καντηλανάφτης ουρλιάζοντας.

«Μα πώς; Με τι χέρια;» του απάντησε το δύστυχο παιδί.

«Με τα πόδια, με το κεφάλι, με ό,τι μπορείς, για να μη σε στείλω πίσω στην Καμπούλ» τον απείλησε το τσιράκι του πατέρα Ιερεμία.

Ο υπηρέτης του Πετρομιχάλη πληκτρολόγησε με το καρφωτό πηγούνι του τον αριθμό του κινητού ενός δεκαεξάχρονου Πακιστανού, του Αμπντούλ, που είχε ακρωτηριασμένα τα κάτω άκρα και απαίτησε με έντονο ύφος:

«Γκρεμοτσακίσου να σταματήσεις την καμπάνα του Αγίου Γεωργίου! Έχει φρακάρει ο μηχανισμός. Τώρα αμέσως!»

Ο μικρός ανάπηρος απάντησε φοβισμένος:

«Πώς να πάω, αφού δεν μπορώ να περπατήσω;»

Εκτός εαυτού ο Αφγανός ωρυόταν.

«Έρποντας, βρε τσόγλανε, θα πας, γιατί αλλιώς θα σε στείλω πίσω στο Καράτσι».

Πέρασε ένα τέταρτο για να συνεννοηθούν οι δυο ανάπηροι μέχρι που είδαν κι απόειδαν και αποφάσισαν να πάνε μαζί. Ο Αφγανός έβαλε στην πλάτη του τον Πακιστανό κι ανέβηκαν πάνω στο καμπαναριό όσο πιο γρήγορα μπορούσαν. Ήταν και οι δυο τους χωρίς χαρτιά νόμιμης παραμονής και η ψυχή τους έτρεμε σαν το ψάρι. Ο Αμπντούλ καβάλα πάνω στους ώμους του Χασάν έπιασε το σιδερένιο γλωσσίδι, το σήμαντρο, αλλά η τραγωδία ήταν αναπόφευκτη. Διαρροή ρεύματος από ένα ηλεκτροφόρο καλώδιο μετέδιδε στην καμπάνα τόσο ηλεκτρισμό όσο παράγουν μαζί τα αιολικά πάρκα του Αιγαίου. Ο θάνατός τους υπήρξε ακαριαίος. Σαν ένα θυσιαστήριο έμοιαζε το κωδωνοστάσιο του ναού. Οι δυο νεαροί θαρρείς και αποτελούσαν σφάγια στο βωμό μιας αρχαιοελληνικής ιεροτελεστίας, παρότι είχαν φέρει σε πέρας την αποστολή τους με τίμημα την ίδια τους τη ζωή.

Τα ντιν, νταν σταμάτησαν. Ο καντηλανάφτης έπαψε να βλαστημά κι έκανε το σταυρό του.
Κάπου μακριά στην Ανατολή, σε κάποιο τζαμί ένας ιμάμης με δακρυσμένα μάτια διάβασε απ’ το ιερό του κοράνι: «Ευλογημένος ο Αλλάχ, ο ποιητής του κόσμου!»