Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Κυριακή 18 Ιουλίου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Στο ανώτατο συμβούλιο στην Κιουτάχεια, παρουσία Δ. Γούναρη, ‘’ελήφθησαν και υπέρταται αποφάσεις’’, οι οποίες αναμένεται να ανακοινωθούν από τον ίδιο τον πρωθυπουργό, στο λαό. Η κεμαλική προπαγάνδα συνεχίζεται και βρίσκει εύφορο έδαφος στον Τύπο συμμαχικών κρατών, σε αντίθεση με την ανύπαρκτη ελληνική ενημέρωση της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης…

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• Η ΜΕΓΑΛΗ ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΕΣΚΗ ΣΕΧΗΡ. ΤΟΞΟΕΙΔΗΣ ΠΑΡΑΤΑΞΙΣ ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ ΠΕΡΙΞ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ. ΠΩΣ ΕΠΟΛΕΜΗΣΕΝ Ο ΜΟΥΣΤΑΦΑ ΚΕΜΑΛ. ΠΛΗΡΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ. Η ΑΓΡΙΑ ΕΠΕΛΑΣΙΣ ΤΗΣ ΤΑΞΙΑΡΧΙΑΣ. ΕΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΕΔΙΟΥ ΜΑΧΗΣ

«Η άλωσις της Κιουταχείας και η πτώσις του Εσκή-Σεχήρ δεν επεβράδυναν καθόλου την ορμητικήν προέλασιν του στρατού μας. Οι στρατιώται μας διήρχοντο προ των περιμαχήτων πόλεων χωρίς να εισέλθουν εις αυτάς καθόλου, μολονότι ευρίσκοντο εις τα κράσπεδά των. Και χωρίς κανένα παράπονον, καμμίαν διαμαρτυρίαν εξηκολούθουν τας πορείας των προς τα εμπρός προς την Άγκυραν, όπου έφευγεν ο εχθρός»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• ΕΠΙ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ ΤΟΥ ‘’ΧΡΟΝΟΥ’’

«Ο ‘’Χρόνος’’ αναγνωρίζει ότι ενώπιον του νικητού το καθεστώς της συνθήκης των Σεβρών υπόκειται εις κατάρρευσιν, την οποίαν δεν δύναται να προλάβη η θέλησις των Δυνάμεων. […] Ο γαλλικός ‘’Χρόνος’’ δεν θέλει ακόμη να πεισθή ότι ο πόλεμος εν Μ. Ασία εκρίθη ήδη οριστικώς υπέρ της Ελλάδος […] Είνε αληθές ότι η γνωστή ημίν ιδεολογία του γαλλικού ‘’Χρόνου’’ εμποδίζει αυτόν να προσαρμοσθή εις τας ανάγκας των περιστάσεων. Αλλ’ ελπίζομεν ότι εν τέλει θ’ αποβάλη την άδικον ελληνοφοβίαν του»

ΕΘΝΟΣ

• Η ΙΤΑΛΙΚΗ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ

«Ο Ιταλός πρεσβευτής διεμαρτυρήθη διά την αρθρογραφίαν του Αθηνϊκού Τύπου κατά της Ιταλίας. Ποίος όμως πταίει δι’ αυτήν; […] Απ’ άκρου εις άκρον η Ιταλία διαπνέεται από άκρατον φιλοτουρκισμόν, εκδηλούμενον δυστυχώς και εμπράκτως […] Ουδείς όμως μεταξύ των Ιταλών θέλει ν’ αντιληφθή, ότι είνε συμφέρον της πατρίδος του να διάγη φιλικώς μετά της Ελλάδος. Διότι η Ελλάς εκ της φοράς αυτών των πραγμάτων, καθίστατι κυρία της καταστάσεως εν τη Ανατολή»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΕΝ ΒΑΡΥΣΗΜΑΝΤΟΝ ΤΗΛΕΓΡΑΦΗΜΑ ΤΟΥ ΚΕΜΑΛ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΥΨΗΛΗΝ ΠΥΛΗΝ. ΕΠΙΚΑΛΕΙΤΑΙ ΤΗΝ ΕΠΕΜΒΑΣΙΝ ΤΩΝ ΣΥΜΑΧΩΝ

«Εν τω τηλεγραφήματί του τούτω ο Μουσταφά Κεμάλ, αποδίδει την ήτταν εις την ανεπάρκειαν των στρατιωτικών δυνάμεων τας οποίας διέθετεν, επιρρίπτει δε την ευθύνην του γεγονότος τούτου εις την αδιαφορίαν της Κυβερνήσεως της Κωνσταντινουπόλεως»

• Η ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ ΤΟΥ ΚΕΜΑΛ
• Η ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ

«Ας παρατηρήσωμεν ψυχραίμως την εσωτερικήν κατάστασιν. Και δυστυχώς τα συμπεράσματα είνε αποκαρδιωτικά. Το πνεύμα της επαναστάσεως του 1909 δεν υπάρχει πλέον. Υπάρχει το πνεύμα της φατρίας. Μιας φατρίας η οποία δεν γνωρίζει κανένα χαλινόν. Φέρεται από ρυτήρος όπως ο αφηνιάσας ίππος»

ΕΜΠΡΟΣ

• Η ΑΓΓΛΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΒΟΥΛΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ
• Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΙΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΚΑΤΑΛΗΦΘΕΙΣΑΝ ΜΙΚΡΑΣΙΑΝ

«Η Τουρκική σημαία δεν θα υψωθή πλέον σύμβολον κυριαρχίας και διοικήσεως εις τα καταληφθέντα μέρη. Και μόνον εάν αναστηθή το Κεμαλικόν πτώμα και μας εκδιώξη από τα εθνικά εδάφη, τα οποία ανέκτησεν ο Ελληνικός στρατός, δύναται να ρίψη κατά γης την Ελληνικήν σημαίαν, ήτις κυματίζει υπερηφάνως πέραν του Εσκή-Σεχήρ»

• ΤΟ ‘’ΕΜΠΡΟΣ’’ ΕΙΣ ΤΟ ΕΣΚΗ-ΣΕΧΗΡ. ΚΕΜΑΛ Ο ΚΑΚΟΔΑΙΜΩΝ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ. Ο ΤΟΥΡΚΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΔΕΧΕΤΑΙ ΩΣ ΕΛΕΥΘΕΡΩΤΗΝ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΣΤΡΑΤΟΝ

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΠΡΟ ΚΟΣΜΟΪΣΤΟΡΙΚΩΝ ΕΘΝΙΚΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ

«Προς τον Ελληνικόν Λαόν θα ανακοινωθή λίαν ταχέως πού βαδίζει, διατί αγωνίζεται, πού αποβλέπουσιν αι θυσίαια του και τι μέγα κολοσσιαίον οικοδομεί και αναδημιουργεί. Η Ελληνική πολιτική σήμερον δεν αποτελεί μυστήριον διά κανένα, ουδέ βαδίζει επί οδών σκοτεινών […] Σήμερον η Ελληνική πολιτική βαδίζει επί μεγάλης και ευρείας λεωφόρου, της λεωφόρου της μεγάλης εθνικής αποκαταστάσεως και της οριστικής εθνικής αναγεννήσεως»

ΕΣΤΙΑ

• Η ΟΧΥΡΩΣΙΣ ΤΗΣ ΚΙΟΥΤΑΧΕΙΑΣ. Η ‘’ΠΤΕΡΩΤΗ ΜΕΡΑΡΧΙΑ’’. Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΡΟΥΚΛΟΥ ΝΤΑΓ. ΑΦΑΝΤΑΣΤΟΙ ΗΡΩΙΣΜΟΙ

«Μανιώδης πάλη διεξάγεται. Πρώτην φοράν ο εχθρός μάχεται με τόσην λύσσαν και τόσην μανίαν. Σκηναί μεγαλειώδους ηρωϊσμού εκτυλίσσονται και τα παλληκάρια μας δεν αργούν να ευρεθούν εις τα ύψη των οχυρών. Εκεί η λόγχη παίζει τον μέγιστον ρόλον της»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• ΚΕΡΑΥΝΟΒΟΛΟΝ ΤΕΛΟΣ

«Βεβαίως η Ανωτάτη Διοίκησις του στρατού έχει πάντα ταύτα υπόψη της και συνεπώς οι πάντες πρέπει να αναμείνωμεν ελληνικώς κεραυνοβόλον την ταχύτητα του τέλους. Μόνον το τοιούτον τέλος θα αφαιρέση πάσαν ελπίδα από τους εν Ευρώπη καλοθελητάς μας θα καταστήση πτώμα τον εχθρόν και θα παραδώση εις χείρας μας πάντας τους καρπούς της νίκης»

• Η ΑΠΟΒΑΣΙΣ ΕΙΣ ΤΟΝ ΕΥΞΕΙΝΟΝ. ΤΟΥΡΚΙΚΑΙ ΨΕΥΔΟΛΟΓΙΑΙ ΠΕΡΙ ΔΗΘΕΝ ΚΕΜΑΛ. ΝΙΚΗΣ ΕΙΣ ΖΕΪΝΤΗ. ΓΝΩΜΑΙ ΚΑΙ ΚΡΙΣΕΙΣ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ

«Τηλεγραφείται εκ Ρώμης ότι αι Ιταλικαί εφημερίδες εξακολουθούν να μη δημοσιεύουν νεώτερα Ελληνικά ανακοινωθέντα ενώ καταχωρούν τακτικώς τα Κεμαλικά. Η έλλειψις αύτη ελληνικών ανακοινωθέντων παρέχει εις την Κεμαλικήν προπαγάνδαν την ευκαιρίαν να διαδίδη σωρείαν ψευδολογιών»

ΝΕΑ ΕΛΛΑΣ

• Η ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΚΑΙ Η ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΘΕΣΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

«Κατά τον διεξαγόμενον εν Μικρά Ασία δυσχερή αγώνα η Συμμαχική Διπλωματία νίπτει, ως άλλος Πιλάτος, τας χείράς της, διακηρύττουσα ότι παραμένει ουδετέρα, συγχρόνως όμως κρατεί διά των ονύχων της την Κωνσταντινούπολιν και τα Στενά, ενώ διατελεί εν πλήρει επιγνώσει ότι το μόνον σημείον, του οποίου η κατάληψις δύναται να τερματίση οριστικώς τον διεξαγόμενον εν Μικρά Ασία πόλεμον είνε η Κων/πολις και ουχί η Άγκυρα, το Ικόνιον, η Σεβάστεια, η Καισάρεια και η λοιπή απέραντος Μικρασιατική έκτασις»

• Η ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΩΝ

ΠΑΤΡΙΣ

• ΤΑ ΤΡΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

«Η Αγγλική Κυβέρνησις αγνοεί, λοιπόν, την σημασίαν της νίκης μας; Πιστεύει ότι ενδεχομένη επανάληψις των εχθροπραξιών, τείνουσα καθ’ ημάς πλέον εις απλήν εκκαθάρισιν του εδάφους από των απομεινασών εις τον Κεμάλ συμμοριών, δύναται να μεταβάλη το αποτέλεσμα του αγώνος; Αλλ’ ό,τι δήποτε και αν συμβαίνη, θα ήτο αφέλεια, αν όχι υποκρισία, το να χαρακτηρισθή ως ευμενής προς την Ελλάδα η δήλωσις, ότι επιθυμούν μεν αι Δυνάμεις την μεσολάβησιν, δεν φρονούν όμως ότι η ευνοϊκωτέρα διά την Ελλάδα στιγμή δεν είνε ευνοϊκή διά την επέμβασιν»  

• Η ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ. Προσαρμογή των Ελληνικών διεκδικήσεων προς την προκήρυξιν του Ουίλσωνος

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΟΝ ΚΑΘΗΚΟΝ

«Η Κυβέρνησις έχει υποχρέωσιν να θέση υπό την κρίσιν του έθνους τας επί του εθνικού ζητήματος αντιλήψεις της αμέσως, είτε διά διαγγέλματος, είτε ενώπιον της Εθνοσυνελεύσεως. Πολιτικοί ή διπλωματικής φύσεως υπολογισμοί ουδεμίαν έχουν ενταύθα θέσιν. […] Ο πολιτικός ούτος, η σημερινή δηλαδή Κυβέρνησις, οφείλει να εναρμονίση το εθνικόν της πρόγραμμα προς την θέλησιν του μαχομένου λαού. Και είναι κατ’ ακολουθίαν υποχρεωμένη να καταστήση γνωστάς τας αντιλήψεις της και γνωστάς τας ενεργείας της εις το έθνος»

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΚΑΙ ΠΑΛΙΝ ΠΕΡΙ ΕΠΕΜΒΑΣΕΩΣ

«Η ενταύθα ‘’Πατρίς’’ εξέστη φρενών και λυπούμεθα. Ζητεί την άμεσον επέμβασιν των Δυνάμεων προς κατάπαυσιν των εχθροπραξιών. Ανησυχεί μήπως, διαρρέοντος του χρόνου εισέλθωμεν εις την Κωνσταντινούπολιν. […] Την επέμβασιν δεν θα την ζητήσωμεν ημείς. Δεν είμεθα ηττημένοι και νομίζομεν ότι πρέπει να λάβωμεν καιρόν προς συμπλήρωσιν του εθνικού έργου και προς πραγμάτωσιν των δικαίων λύσεων»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ (ΚΟΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ) ΚΟΜΜΑ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΧΩΡΙΚΟΥΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

«Η ιστορία λοιπόν αποδείχνει, πως κανένα αστικό Κόμμα δεν έχει συμφέρον να σας μοιράση τα χωράφια. Γιατί κάθε αστικό Κόμμα, οποιονδήποτε κι’ αν έχη αρχηγό, είνε το κόμμα των τσιφλικάδων. Και το μεγάλο ψάρι τρώει πάντα το μικρό»

ΣΚΡΙΠ

• Ο ΚΕΜΑΛ ΟΜΟΛΟΓΕΙ ΤΗΝ ΣΥΝΤΡΙΒΗΝ ΤΟΥ ΛΟΓΩ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΔΥΝΑΜΕΩΝ. ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ ΕΙΣ ΤΗΝ ΠΥΛΗΝ ΝΑ ΕΠΙΔΙΩΞΗ ΑΜΕΣΟΝ ΕΠΕΜΒΑΣΙΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ
• ΤΟΠΟΝ ΕΙΣ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΝ

«Η ανθρωπότης εθεώρησε πάντοτε την Κωνσταντινούπολιν ως πολύτιμον κειμήλιον, επί του οποίου προσηλούντο τα φθονερά βλέμματα των βαρβάρων λαών, κυρίως δε το υπέροχον κάλλος του Βυζαντίου εγένετο η αιτία της υποδουλώσεως του Ελληνισμού […] Πιθανόν και σήμερον ακόμη να υπάρχωσι και άλλοι μνηστήρες! […] Ο Ελληνισμός όμως δεν προβάλλει ως κατακτητής […] Ήρως βασιλεύς ο Ελληνισμός, επανέρχεται εις το Βασίλειόν του. Οι μνηστήρες δεν έχουν ουδεμίαν θέσιν. Τόπον εις τον νόμιμον κύριον! Τόπον εις τον Ελληνισμόν!»

• Η ΔΡΑΣΙΣ ΤΟΥ ΣΤΟΛΟΥ ΜΑΣ. ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΤΟΥ Ι. ΒΡΥΑΚΟΥ. ΦΙΛΙΚΗ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΕΠΕΜΒΑΣΙΣ