Από τα Παλάτια του Μαρμαρά Μικράς Ασίας, δηλαδή την αρχαία Προκόννησο, έως τα Νέα Παλάτια Ωρωπού, μία διαδρομή 100 χρόνων για τους Παλατιανούς πρόσφυγες και τις γενιές των απογόνων τους, που κρατούν ζωντανή τη μνήμη και τη μεταλαμπαδεύουν και στις επόμενες γενιές.
Πριν το μεγάλο ξεριζωμό, πρέπει να πούμε ότι αρκετοί ήταν οι Παλατιανοί που το 1915 αναγκάστηκαν να φύγουν για τα τάγματα εργασίας, τα λεγόμενα “Αμελέ Ταμπουρού”. Όσοι επέζησαν επέστρεψαν το 1919 και ακολούθως έφυγαν με τον ξεριζωμό του 1922 και τους ανταλλάξιμους πληθυσμούς το 1923.
Πριν εγκατασταθούν στην περιοχή του Ωρωπού, οι Παλατιανοί είχαν κάνει μία μικρής χρονικής διάρκειας στάση στη Χαλκίδα. Οι μαρτυρίες των παλιών κατοίκων του Ωρωπού που τους είχαν δει να ξεμπαρκάρουν, λένε ότι το έκαναν εκεί γιατί το φυσικό λιμάνι της περιοχής και τους θύμισε το χωριό τους.
Από το νησί της Προκοννήσου έφεραν αργότερα οι Παλατιανοί το μάρμαρο που χρειάστηκε ο ναός του Αγίου Γεωργίου, πολιούχου του χωριού. Στον εορτασμό του Αγίου Γεωργίου πάντα οι Παλατιανοί έδιναν ιδιαίτερη σημασία τόσο στην περίοδο πριν τον ξεριζωμό, όσο και στις μέρες μας.
Για την εγκατάστασή τους στη νέα τους πατρίδα αλλά και για τη συλλογική δουλειά διατήρησης της ιστορικής μνήμης και του Πολιτισμού, που γίνεται στην περιοχή μας ενημέρωσαν εκ μέρους του Πολιτιστικού & Πνευματικού Ομίλου Νέων Παλατίων, ο πρόεδρος Μιχάλης Πολυχρόνης και το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου Παντελής Λίτσας.
-Πότε έγινε η πρώτη εγκατάσταση των Μικρασιατών προσφύγων στην περιοχή και από ποιες περιοχές ήταν η προέλευσή τους.
– Οι Παλατιανοί προέρχονται από τα Παλάτια του Μαρμαρά Μικράς Ασίας, δηλαδή την αρχαία Προκόννησο και αργότερα Προικόννησο στην εποχή του Βυζαντίου. Τα Παλάτια από τα αρχαία χρόνια φημίζονται για την εξόρυξη του μαρμάρου και σε αυτό οφείλεται η οικονομική ανάπτυξη του νησιού.
Μετά τον εκπατρισμό του 1922, ήρθαν ως ανταλλάξιμοι στην Αττική και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή του Ωρωπού.
Ο Ωρωπός ως παραθαλάσσια περιοχή τους θύμιζε την πατρίδα τους και προσφερόταν για την εγκατάσταση και την επιβίωση τους, καθώς οι περισσότεροι άνδρες ασχολούνταν με την αλιεία.
Έτσι, οργάνωσαν τη ζωή τους στη νέα πατρίδα, παρά τις δυσκολίες με το ντόπιο πληθυσμό και στις 29 Αυγούστου 1928 ιδρύθηκε επίσημα η Κοινότητα Νέων Παλατίων.
-Πότε ιδρύθηκε ο Πολιτιστικός και Πνευματικός Όμιλος Νέων Παλατίων.
-Ο Πολιτιστικός και Πνευματικός Όμιλος Νέων Παλατίων ιδρύθηκε το 1981 και είναι θεματοφύλακας της ιστορίας και της πολιτιστικής κληρονομιάς των Παλατιανών. Ο Πολιτιστικός και Πνευματικός Όμιλος Νέων Παλατίων ιδρύθηκε με σκοπό να διαφυλάξει στο πέρασμα του χρόνου τη ζωή που άφησαν οι παλατιανοί στη Μικρά Ασία, αλλά και να βελτιώσει τη ζωή στον νέο τόπο εγκατάστασης. Πολιτιστικές εκδηλώσεις, συμμετοχή σε θρησκευτικές εορτές και αναβιώσεις εθίμων, όπως αυτή του εθιμικού χορού του Αγίου Γεωργίου είναι μερικές από τις δράσεις μας.
-Πόσα τμήματα έχει και ποια είναι η λειτουργία τους.
-Εκτός από τη λειτουργία μουσείου, διαθέτουμε στον χώρο του ομίλου δανειστική βιβλιοθήκη, έξι χορευτικά τμήματα κάθε ηλικίας, χορωδία και θεατρική ομάδα.
-Πότε ιδρύθηκε το Μουσείο και τι εκθέματα περιλαμβάνει. Πως μπορεί να το επισκεφτεί κάποιος ατομικά ή συλλογικά αν πρόκειται για σύλλογο.
-Το μουσείο μας ιδρύθηκε το 1981. Φορεσιές φερμένες από το χωριό, κεντήματα, φιρμάνια και προικοσύμφωνα είναι μερικά από τα εκθέματα που με κόπο έφεραν μαζί τους οι προγονοί μας και κοσμούν το μουσείο. Επίσης, εικόνες και εκκλησιαστικά αντικείμενα από τα Παλάτια βρίσκονται στην εκκλησία μας, την οποία έχτισαν οι παλατιανοί με προσωπική εργασία. 
Βέβαια, δεν μπορούμε να παραλείψουμε ότι η ύπαρξη μουσείου στον χώρο του ομίλου μας, ήταν προϋπόθεση των ευεργετών μας, Μαίρης και Δημητρίου Φουρτούνα το γένος Γ. Σάββα, οι οποίοι δώρισαν εν ζωή το σπίτι τους στους νεοπαλατιανούς, για να γίνει μουσείο και χώρος πολιτισμού. Το μουσείο μας είναι ανοιχτό σε κάθε επισκέπτη, ατομικά ή συλλογικά, κατόπιν επικοινωνίας με την υπεύθυνη κ. Μαρία Ράπτη.
Έρευνα & συνέντευξη: Νάσος Μπράτσος
Σχετικά θέματα:
Τα «απολυμαντήρια» της Καλαμαριάς και οι Μικρασιάτες πρόσφυγες
Θ. Καστανίδης: “1922-1923 Εκατό χρόνια μετά το Μακρονήσι λύνει τη σιωπή του” (audio)
«Η Κρήνη του Χέλιου» από το Μελί της Μικράς Ασίας στο Χαλάνδρι
Το ertnews.gr στο «Μουσείο Προσφυγικής Μνήμης 1922» στη Λέσβο (φωτορεπορτάζ)
Το ertnews.gr στο Μουσείο Μικρασιατών Ελευσίνας (φωτορεπορτάζ)
Το ertnews στο Μουσείο Μικρασιάτικου Ελληνισμού «Φιλιώ Χαϊδεμένου» (φωτορεπορτάζ)
Το ertnews στο Μουσείο Μικρασιατικού Πολιτισμού Αιγάλεω (φωτορεπορταζ)
Περιήγηση στο Μουσείο Μικρασιατικής Μνήμης Χανίων (φωτορεπορτάζ)
To ertnews.gr στο Μουσείο Μεταξουργείου του Βόλου (φωτορεπορτάζ)
Το ertnews.gr στο Κέντρο Μικρασιατικού Πολιτισμού (φωτορεπορτάζ)
Συνεχής δράση από το 1923: Παμμικρασιατικός Σύνδεσμος Πατρών & Περιχώρων (φωτορεπορτάζ)
Το Μουσείο Μικρασιατικού Πολιτισμού στο Προκόπι Ευβοίας
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος