Το «κλειδί» για επενδύσεις (άρθρο)

του Φώτη Καφαράκη

Μία από τις σημαντικότερες επιπτώσεις της κρίσης στις επιχειρήσεις είναι η δυστοκία στην εξεύρεση κεφαλαίων.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, τα τελευταία επτά χρόνια τα δάνεια στην περιοχή της Ευρωζώνης έχουν μειωθεί κατά 40%. Σε δεινότερη θέση βρίσκεται όπως είναι φυσικό η Ελλάδα, με τον επιχειρηματικό κόσμο να θεωρεί ως σημαντικότερο πρόβλημα την πρόσβαση σε χρηματοδότηση.

Μία στις τρεις μικρομεσαίες επιχειρήσεις στη χώρα μας εκτιμά ότι αυτό είναι το μεγαλύτερο αγκάθι, την ώρα που στην υπόλοιπη Ευρώπη μόνο το 10% των επιχειρήσεων συμμερίζεται αυτή την αγωνία.

Σημαντικότερα προβλήματα θεωρούνται κατά σειρά, η προσέλκυση πελατών, η εξεύρεση κατάλληλου προσωπικού και η αντιμετώπιση του ανταγωνισμού. Με δεδομένο λοιπόν ότι οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα ασφυκτιούν από την έλλειψη ρευστότητας, οι πρόσφατες ανακοινώσεις της Κομισιόν ανοίγουν ένα –έστω και μικρό- παράθυρο αισιοδοξίας.

Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ενέκρινε εννέα πράξεις του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων (EFSI) -τόσο για έργα υποδομής όσο και για συμφωνίες χρηματοδότησης Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (ΜμΕ) με ενδιάμεσους φορείς- ύψους 897 εκατομμυρίων ευρώ.

Οι πράξεις αυτές αναμένεται να οδηγήσουν σε συνολικές επενδύσεις 2,36 δισ. ευρώ.

Πιο αναλυτικά:
– Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων έχει εγκρίνει έξι έργα (χρηματοδότηση 824 εκατ. ευρώ) που οδηγούν σε συνολικές επενδύσεις ύψους 1,9 δισ. ευρώ.
– Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων έχει εγκρίνει τρεις συμφωνίες χρηματοδότησης ΜμΕ (ποσού 73 εκατ. ευρώ) οι οποίες αναμένεται να οδηγήσουν σε συνολικές επενδύσεις ύψους 462 εκατ. ευρώ. Από τις συμφωνίες αυτές αναμένεται να επωφεληθούν περίπου 1.400 επιχειρήσεις στην Ελλάδα. (για όσους ενδιαφέρονται:http://www.access2finance.eu)

Χαρακτηριστική περίπτωση, αποτελεί ο όμιλος της Creta Farms.

Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων χρηματοδοτεί με 15 εκατομμύρια ευρώ την Κρητική εταιρία προκειμένου να αναπτύξει περαιτέρω την τεχνολογία της και να συνεχίσει την εξαγωγική της δραστηριότητα. «Κλειδί» για την ενίσχυση αυτή ήταν η επιμονή της εταιρίας σε καινοτόμες δράσεις, ιδιαίτερα η πατέντα της να «αντικαταστήσει» το ζωικό λίπος με παρθένο ελαιόλαδο στα προϊόντα της, στο μέγιστο δυνατό βαθμό. Σχεδιάζει δε, να επεκτείνει τη μέθοδο αυτή στα snack foods, κάτι που οδηγεί στην πρόσληψη περίπου 100 υπαλλήλων.

Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων ενέκρινε συνολική χρηματοδότηση ύψους 27,5 δισ. ευρώ σε 27 κράτη μέλη: τα 19,8 δισ. θα διατεθούν από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΙΒ) σε 151 έργα υποδομής. Τα υπόλοιπα 7,7 δισ. θα διατεθούν από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (ΕΙF) σε 234 συμφωνίες χρηματοδότησης, από τις οποίες αναμένεται να επωφεληθούν περίπου 377.000 ΜμΕ και επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης.

Πρόκειται για την εφαρμογή του λεγόμενου «πακέτου Γιούνκερ».

Σχεδόν δύο χρόνια από την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με το Επενδυτικό Σχέδιο για την Ευρώπη, οι επενδύσεις που αναμενόταν να τεθούν σε εφαρμογή από το Σχέδιο τώρα ανέρχονται σε 154 δισ. ευρώ, το ήμισυ σχεδόν των αρχικά προβλεφθέντων 315 δισ. ευρώ. (για περισσότερα στοιχεία: http://www.eib.org/efsi/efsi-projects/index.htm?c=ES&se=)

Για την ανταγωνιστικότητα της Ε.Ε, θεωρείται κομβικής σημασίας η ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, καθώς είναι η «ραχοκοκαλιά» της. Το 85% των νέων θέσεων εργασίας προέρχονται από αυτές. Και καθώς ο Τραπεζικός τομέας γίνεται όλο και πιο δυσκίνητος στη χορήγηση δανείων, η Κομισιόν αναζητά εναλλακτικούς τρόπους ενίσχυσης των ΜμΕ.

Το COSME (Programme for the Competitiveness of Enterprises and SMEs) είναι το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα.

Όπως μας είπαν πρόσφατα στις Βρυξέλλες στελέχη του Προγράμματος, στόχος είναι η ενίσχυση εταιριών που δυσκολεύονται να εξασφαλίσουν τραπεζική δανειοδότηση, καθώς ορισμένες φορές θεωρούνται «υψηλού ρίσκου». Το COSME δεν χρηματοδοτεί απευθείας, αλλά παρέχει στους «διαμεσολαβητές» (τράπεζες ή επενδυτικά κεφάλαια) τις απαραίτητες εγγυήσεις, που μπορεί να φτάσουν έως και το 50% του χορηγούμενου κεφαλαίου. Για του λόγου του αληθές, είχαν δίπλα τους δύο παράγοντες από τη Βουλγαρία. Ο ένας ήταν ιδιοκτήτης εταιρίας που κατασκευάζει ενεργειακές προσόψεις κτιρίων, ο άλλος τραπεζικό στέλεχος.

Ο επιχειρηματίας αφηγήθηκε ότι ήθελε να κατασκευάσει ένα μεγάλο έργο αλλά δεν μπορούσε να προμηθευτεί πρώτες ύλες καθώς είχε ήδη πολλά δάνεια και τα ακίνητα της εταιρίας ήταν υποθηκευμένα. Ο τραπεζίτης εξήγησε πώς βοήθησε το COSME, αφού μελέτησε τα οικονομικά δεδομένα της εταιρίας και το στρατηγικό της σχέδιο, έδωσε στην τράπεζα εγγυητική επιστολή ίση με το ήμισυ του δανείου.

Το COSME έχει δύο πυλώνες δράσης

-Το LGF (Loan Guarantee Facility): Μηχανισμός Εγγύησης Δανείων. Χορηγεί εγγυήσεις και αντεγγυήσεις σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (π.χ. εταιρείες εγγυήσεων, τράπεζες, εταιρείες χρηματοδοτικής μίσθωσης), ώστε να μπορούν να παρέχουν στις ΜμΕ μεγαλύτερα δάνεια και χρηματοδοτικές μισθώσεις. Αναμένεται ότι χάρη στο πρόγραμμα COSME, 220.000 έως 330 000 ΜμΕ θα έχουν τη δυνατότητα να χρηματοδοτηθούν με κεφάλαια συνολικής αξίας μεταξύ 14 και 21 δισ. ευρώ. Από την Ελλάδα συμμετέχουν η Εθνική Τράπεζα και η Eurobank.

-το EFG (Equity Facility for Growth: Μηχανισμός Κεφαλαιακής Συμμετοχής για την Ανάπτυξη. Παρέχει κεφάλαιο επιχειρηματικού κινδύνου σε μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια που επενδύουν σε ΜμΕ κυρίως κατά τα στάδια επέκτασης και ανάπτυξης. Ο μηχανισμός αναμένεται να βοηθήσει από 360 έως 560 εταιρείες να απορροφήσουν επενδύσεις κεφαλαίου, συνολικού ποσού από 2,6 έως 4 δισ. ευρώ. Στην Ελλάδα χρηματοδοτείται με 19 εκατ. ευρώ το Diorama Investments SICAR (http://www.decainvestments.eu/)

Ο προϋπολογισμός του Προγράμματος για την περίοδο 2014-2020 είναι 2,3 δισ. ευρώ.

Το πρόγραμμα COSME παρέχει υποστήριξη σε ευρωπαϊκές επιχειρήσεις για να μπορέσουν να επωφεληθούν από την ενιαία αγορά της ΕΕ και να αξιοποιήσουν στο έπακρο τις ευκαιρίες που προσφέρονται από αγορές εκτός ΕΕ.

Καλύπτει τα έξοδα λειτουργίας του Ευρωπαϊκού Δικτύου Επιχειρήσεων Enterprise Europe Network (ΕΕΝ) που με πάνω από 600 γραφεία σε περισσότερες από 50 χώρες, βοηθά τις ΜμΕ να βρουν εταίρους για την επιχείρηση ή για την τεχνολογία που χρειάζονται να καταλάβουν τη νομοθεσία της ΕΕ και να αποκτήσουν πρόσβαση στη χρηματοδότηση από την ΕΕ. Το COSME χρηματοδοτεί επίσης, διαδικτυακά εργαλεία, όπως την επιχειρηματική πύλη «Η Ευρώπη σου» (Your Europe Business Portal) ή την πύλη για τη διεθνοποίηση των ΜΜΕ (SME Internationalisation Portal), ειδικά σχεδιασμένα για την ανάπτυξη επιχειρήσεων.

Το COSME στηρίζει επίσης την υλοποίηση του σχεδίου δράσης για την επιχειρηματικότητα 2020 μέσω ενός ευρέος φάσματος δραστηριοτήτων, που περιλαμβάνουν κινητικότητα με ανταλλαγές προσωπικού, έρευνα, διάδοση βέλτιστων πρακτικών και πιλοτικά έργα σε τομείς όπως η εκπαίδευση στην επιχειρηματικότητα, η καθοδήγηση ή η ανάπτυξη υπηρεσιών καθοδήγησης και υποστήριξης για νέους και δυνητικούς επιχειρηματίες.

Το πρόγραμμα Erasmus για Νέους Επιχειρηματίες είναι για παράδειγμα, ένα διασυνοριακό πρόγραμμα ανταλλαγών, που σκοπό έχει να βοηθήσει νέους επιχειρηματίες και όσους φιλοδοξούν να γίνουν επιχειρηματίες να αποκτήσουν τις αναγκαίες δεξιότητες για να διευθύνουν και να επεκτείνουν μια επιχείρηση δουλεύοντας κοντά σε έναν έμπειρο επιχειρηματία σε μια άλλη χώρα, για διάστημα από έναν έως έξι μήνες. Χάρη στο πρόγραμμα αυξάνεται η τεχνογνωσία τους και ενθαρρύνεται η διασυνοριακή μεταφορά γνώσης και εμπειρίας μεταξύ των επιχειρηματιών.

Το COSME επικεντρώνεται ιδίως στην ψηφιακή επιχειρηματικότητα για να βοηθήσει τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να προωθήσουν τον ψηφιακό τους μετασχηματισμό και να επωφεληθούν πλήρως από τις πρωτόγνωρες νέες ευκαιρίες που δημιουργούνται στην ψηφιακή εποχή, ευκαιρίες ζωτικής σημασίας για την ανταγωνιστικότητα και την ανάπτυξή τους.

(για περισσότερες πληροφορίες:ec.europa.eu/growth/smes/cosme)

Τα ευρωπαϊκά βραβεία 

Οι πιο δυναμικές και ανερχόμενες εταιρίες βραβεύτηκαν στις Βρυξέλλες, στην τέταρτη απονομή των επάθλων για τις καλύτερες μικρές και μεσαίας κεφαλαιοποίησης επιχειρήσεις οι οποίες εξασφάλισαν πρόσβαση στις διεθνείς χρηματαγορές μέσω αρχικών δημόσιων προσφορών.

Στην κατηγορία International Star βραβεύτηκε η Σουηδική Gränges, η οποία ηγείται διεθνώς στα προϊόντα έλασης αλουμινλιου. Πρόσφατα εισήχθη στο Nasdaq.

Στην κατηγορία Rising Star το βραβείο απονεμήθηκε στη Γαλλική εταιρία βιοτεχνολογίας Oncodesign, για τις έρευνές της στον τομέα της αντιμετώπισης σοβαρών ασθενειών.

Στην κατηγορία Star of Innovation βραβεύτηκε η Σουηδική Immunovia, για τη στρατηγική της να αποκρυπτογραφήσει τον πλούτο των πληροφοριών στο αίμα και να το μεταφράσει σε κλινικά χρήσιμα εργαλεία για τη διάγνωση πολύπλοκων ασθενειών.

Τέλος, στην κατηγορία Star of 2016 βραβεύτηκε μια Ιρλανδική εταιρία, η Applegreen, η οποία διαθέτει το μεγαλύτερο δίκτυο πρατηρίων υγρών καυσίμων στη χώρα.