Για τη Γερμανία ήταν η χρονιά των μεγάλων ανατροπών. Το 2021 έκλεισε το μεγάλο κεφάλαιο της 16χρονης καγκελαρίας της Άνγκελας Μέρκελ και έβαλε τη Γερμανία στην μετά-Μέρκελ εποχή. Το ιστορικό αυτό ορόσημο είχε σημαντικό αντίκτυπο στις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα, στην οικονομική της πορεία, στις κοινωνικές διεργασίες. Οι εκλογές του Σεπτεμβρίου ανέδειξαν απροσδόκητα καγκελάριο τον σοσιαλδημοκράτη Όλαφ Σολτς, επικεφαλής ενός τριμερούς κεντρο-αριστερού συνασπισμού κομμάτων, για πρώτη φορά με τέτοια σύνθεση σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Ο φιλόδοξος στόχος είναι η ενεργειακή μετάλλαξη της Γερμανίας που θα καταστεί πρωτοπόρα στην προστασία του κλίματος. Πρώτα όμως καλείται να αντιμετωπίσει την πανδημία και την απειλή του πέμπτου κύματος που φέρνει η μετάλλαξη «Όμικρον».
Η πανδημία και η μάχη του εμβολίου
Η χρονιά κλείνει με την κυβέρνηση να ανακοινώνει νέα μέτρα περιορισμού των κοινωνικών επαφών για να αντιμετωπιστεί το επερχόμενο πέμπτο κύμα της πανδημίας που φέρνει η μετάλλαξη «Όμικρον». Ένα νέο γενικό λοκντάουν είχε αποκλειστεί από την νέα κυβέρνηση του καγκελάριου Σολτς που ρίχνει το βάρος στην εκστρατεία εμβολιασμού, είτε για την τρίτη δόση, είτε ακόμη για την πρώτη δόση, καθώς ένας σημαντικός αριθμός Γερμανών παραμένουν ανεμβολίαστοι, το ποσοστό των πλήρως εμβολιασμένων μία εβδομάδα πριν το τέλος της χρονιάς λίγο είναι στο 70,5%, οι εμβολιασμένοι τουλάχιστον με μία δόση 73,6% και με τρεις δόσεις 33,8%. Η γερμανική εταιρία «BionTech» των τουρκικής καταγωγής Γερμανών, Ουγκούρ Σαχίν και Εζλέμ Τούρετσι, ήταν από τους πρώτους που ανέπτυξαν το εμβόλιο για τον Covid-19. Η μετάλλαξη «Όμικρον» φέρνει και την τέταρτη δόση εμβολίου, προεξόφλησε ο νέος υπουργός Υγείας Καρλ Λάουτερμπαχ (SPD) που ήταν ένα από τα «πρόσωπα της πανδημίας» στη Γερμανία.
Ο υποχρεωτικός, γενικός εμβολιασμός είναι ένα από τα ανοιχτά θέματα που κληροδοτεί το 2021 στην επόμενη χρονιά. Λόγω του ιστορικού παρελθόντος και του τραύματος της ναζιστικής περιόδου, η συζήτηση για την επιβολή γενικού υποχρεωτικού εμβολιασμού των πολιτών είναι φορτισμένη και διχάζει οριζόντια τα κόμματα. Για αυτό και η νέα κυβέρνηση αφήνει την νομοθετική πρωτοβουλία στην Ομοσπονδιακή Βουλή και στους ίδιους τους βουλευτές να προχωρήσουν σε νομοθετική πρωτοβουλία και να ψηφίσουν κατά συνείδηση. Με την παράταση των περιοριστικών μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας ριζοσπαστικοποιείται και το ρεύμα των αντιεμβολιαστών και πάσης φύσεως συνωμοσιολόγων. Ιδιαίτερα ισχυρό είναι στην ανατολική Γερμανία, όπως το κρατίδιο της Σαξονίας που έχει από τα μεγαλύτερα ποσοστά ανεμβολίαστων, και ταυτόχρονα τον υψηλότερο δείκτη κρουσμάτων κορωνοϊού αλλά και ιδιαίτερα ισχυρό το ακροδεξιό κόμμα «AfD» (Εναλλακτική για τη Γερμανία), που βρήκε στη μάχη κατά του εμβολίου ένα νέο αντι-συστημικό μέτωπο.
Ο Σολτς καγκελάριος – η Γερμανία στην «μετά-Μέρκελ» εποχή
Η χρονιά κλείνει με νέο καγκελάριο της Γερμανίας τον σοσιαλδημοκράτη Όλαφ Σολτς. Αυτό ακούγονταν μόνον ως ανέκδοτο σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς, ακόμη και λίγες εβδομάδες πριν τις εκλογές του Σεπτεμβρίου, καθώς το Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα του Σολτς ήταν βαλτωμένο τα τελευταία χρόνια στο 15%.
Αλλά ο Σολτς με το μπόνους του αντικαγκελάριου και το προφίλ της «αρσενικής Μέρκελ» έκανε τη μεγάλη ανατροπή. Το SPD κέρδισε καθαρά τις εκλογές στις 26 Σεπτεμβρίου και ο Σολτς εκλέχτηκε καγκελάριος της Γερμανίας στις 8. Δεκεμβρίου επικεφαλής της πρώτης, σε ομοσπονδιακό επίπεδο, κυβέρνησης συνασπισμού Σοσιαλδημοκρατών-Πρασίνων-Φιλελευθέρων.
Με την εκλογή του έκλεισε και η 16χρονη περίοδος της καγκελαρίας της Άνγκελα Μέρκελ, η οποία δεν κατάφερε να σπάσει το ρεκόρ του Χέλμουτ Κολ – θα χρειαζόταν για αυτό άλλες 9 ημέρες παραμονής στην καγκελαρία. Αλλά ο χρόνος πιέζει. Όχι μόνον για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Από την 1η Ιανουαρίου η Γερμανία αναλαμβάνει την προεδρία στην ομάδα G-7, σε μία συγκυρία που πυκνώνουν τα σύννεφα στα σύνορα της Ουκρανίας με τη Ρωσία και δοκιμάζονται οι σχέσεις της Μόσχας με την ΕΕ και το ΝΑΤΟ.
Η πρώτη γυναίκα υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας είναι η «πράσινη», Αναλένα Μπέρμποκ. Με αυτήν θα αναβαθμιστούν τα κριτήρια δημοκρατίας, κράτους δικαίου και ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην άσκηση της εξωτερικής πολιτικής της Γερμανίας. Ωστόσο οι βασικές συντεταγμένες της γερμανικής διπλωματίας δεν θα αλλάξουν. Η Γερμανία, λόγω του μεγέθους, της ιστορίας και της γεωγραφικής της θέσης στο κέντρο της Ευρώπης, θα συνεχίσει και με την νέα κυβέρνηση να είναι στενά δεμένη με την Γαλλία, αλλά με το βλέμμα στραμμένο και προς την ανατολική Ευρώπη. Ο ρωσο-γερμανικός αγωγός Nord Stream 2 είναι η πρώτη δοκιμασία όχι μόνον για τις σχέσεις της Γερμανίας με τις χώρες της ανατολικής Ευρώπης, τις οποίες παρακάμπτει. Είναι δοκιμασία και για τη συνοχή της κυβέρνησης. Οι Πράσινοι και η νέα υπουργός Εξωτερικών, Αναλένα Μπέρμποκ, έχουν ταχθεί δημόσια κατά του αγωγού, η κατασκευή του οποίου έχει αποπερατωθεί και βρίσκεται στο στάδιο της τελικής έγκρισης, για να τεθεί σε λειτουργία. Αλλά ο σοσιαλδημοκράτης καγκελάριος, Όλαφ Σολτς, ακολουθεί τη γραμμή της προκατόχου του Μέρκελ, θεωρεί τον αγωγό ένα οικονομικό έργο, για το οποίο το λόγο έχουν οι αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές.
Ο Κρίστιαν Λίντνερ, φιλελεύθερος νέος υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, τροφοδότησε στην Ευρώπη την ανησυχία ότι η Γερμανία θα επιστρέψει στην πολιτική λιτότητας της προηγούμενης δεκαετίας και θα τροχοπεδήσει την απαραίτητη μεταρρύθμιση του συμφώνου Σταθερότητας. Η πρώτη απάντηση του Λίντνερ ήταν να εκθειάσει τις επιτυχίες της ελληνικής κυβέρνησης ως παράδειγμα και για τη Γερμανία. Όπως είπε, «το τελευταίο διάστημα κατάφερε με πολύ εντυπωσιακά, μεταρρυθμιστικά βήματα να θέσει την ελληνική οικονομία σε μία νέα πορεία επιτυχίας. Αυτό από την άλλη πλευρά σημαίνει, ότι ακόμα και η Γερμανία πρέπει έχει την αξίωση να γίνει παρομοίως φιλόδοξη, όπως είναι η ελληνική εσωτερική πολιτική».
Στην μετά-Μέρκελ εποχή πέρασε οριστικά και το κόμμα της, η Χριστιανοδημοκρατική Ένωση. Ο Φρίντριχ Μερτς επέστρεψε ακριβώς 20 χρόνια μετά τη σύγκρουσή του με την Μέρκελ και την πολιτική αυτοεξορία του. Στο τέλος του χρόνου εξελέγη άνετα με 62% πρόεδρος του CDU στις πρώτες εσωκομματικές εκλογές στην ιστορία του κόμματος. Ήταν η τρίτη προσπάθεια, τις άλλες δύο είχε ηττηθεί από την Αννεγκρέτ Κραμπ Καρενμπάουερ αρχικά και από τον Άρμιν Λάσετ στη συνέχεια, ο οποίος όμως αναγκάστηκε να παραιτηθεί μετά τη δραματική, ιστορική ήττα της Χριστιανικής Ένωσης στις εκλογές του Σεπτεμβρίου, με το χειρότερο αποτέλεσμα στην ιστορία του κόμματος.
Η πλημμύρα του αιώνα
Στα μέσα Ιουλίου η Γερμανία βρέθηκε στο επίκεντρο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος με αφορμή μια πρωτοφανή φυσική καταστροφή, τις πλημμύρες του αιώνα στη δυτική Γερμανία. Οι εικόνες από τις κατεστραμμένες πόλεις στην κοιλάδα του ποταμού Αρ στη Βόρεια Ρηνανία Βεστφαλία και στη Ρηνανία Παλατινάτο έκαναν το γύρο του κόσμου. Στους 160 έφτασαν οι νεκροί στα δύο αυτά κρατίδια ενώ πλημμύρες υπήρξαν και σε άλλες περιοχές της νότιας Γερμανίας. Αιτία ήταν καταρρακτώδεις βροχοπτώσεις με τεράστιες ποσότητες νερού σε ελάχιστο χρονικό διάστημα. Οι υλικές ζημιές από τις καταστροφές ξεπέρασαν τα 30 δισεκατομμύρια ευρώ, η αποκατάσταση των κατεστραμμένων υποδομών θα χρειαστεί καιρό ακόμη για να ολοκληρωθεί.
Η φυσική καταστροφή δεν συνδέθηκε άμεσα με την κλιματική αλλαγή, αλλά την επικαιροποίησε με τραγικό για τη Γερμανία τρόπο. Η νέα κυβέρνηση με αντικαγκελάριο τον «πράσινο» Ρόμπερτ Χάμπεκ έχει ψηλά στην ατζέντα την πολιτική για την προστασία το κλίματος. Έχει τον φιλόδοξο στόχο να φτάσει μέχρι το τέλος της δεκαετίας στην κάλυψη των τεράστιων ενεργειακών της αναγκών κατά 80% από εναλλακτικές πηγές ενέργειας. Θα είναι η πρώτη χώρα με τερματισμό της χρήσης ατομικής ενέργειας και άνθρακα ταυτόχρονα.
Ανταπόκριση: Γιώργος Παππάς, Βερολίνο
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος