Εδώ και 51 χρόνια γιορτάζεται κάθε χρόνο, στις 22 Απριλίου, η Παγκόσμια Ημέρα της Γης. Δεδομένης της περιβαλλοντικής-κλιματικής κρίσης, η οποία θέτει σε κίνδυνο το μέλλον του πλανήτη, η ημέρα αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία. Η ανάγκη για ευαισθητοποίηση και δράση, με στόχο την προστασία των γήινων οικοσυστημάτων, είναι περισσότερο επιτακτική από ποτέ. Και αυτό γιατί λίγες περιοχές έχουν μείνει, πλέον, ανεπηρέαστες από την ανθρώπινη δραστηριότητα.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα επιστημόνων, η οποία δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Frontiers in Forests and Global Change, μόλις το 2,8% των εκτάσεων του πλανήτη παραμένει οικολογικά ανέπαφο, με υγιείς πληθυσμούς ενδημικών ζώων και φυτών και με οικοτόπους χωρίς απώλειες. Όπως αναφέρουν οι ειδικοί, τα λιγοστά κομμάτια της άγριας ζωής, τα οποία δεν έχουν υποστεί ζημιές από τη δραστηριότητα του ανθρώπου εντοπίζονται κατά κύριο λόγο σε τμήματα των τροπικών δασών του Αμαζονίου και του Κονγκό, στα δάση και στην τούνδρα της Ανατολικής Σιβηρίας και του Βόρειου Καναδά, αλλά και στη Σαχάρα.
Επιπλέον, από τα στοιχεία της έρευνας για τις διάφορες περιοχές στον πλανήτη φαίνεται ότι τα χωροκατακτητικά είδη ζώων, στα οποία συμπεριλαμβάνονται οι γάτες, οι αλεπούδες, οι αίγες, τα κουνέλια και οι καμήλες, επηρεάζουν τους πληθυσμούς των ζώων που γεννιούνται στην Αυστραλία, εκεί όπου οι ερευνητές δεν βρήκαν άθικτες περιοχές.
Η εισαγωγή μικρού αριθμού σημαντικών ζώων –όπως π.χ. ελεφάντων ή λύκων- σε κάποιες κατεστραμμένες περιοχές είναι, σύμφωνα με τους ειδικούς, μια κίνηση που θα μπορούσε να αποκαταστήσει έως και το 20% των εκτάσεων του πλανήτη, καθιστώντας τις εκ νέου οικολογικά ακέραιες. Από προηγούμενες αναλύσεις, βασισμένες σε δορυφορικές εικόνες, εκτιμάται ότι το 20-40% της επιφάνειας της Γης έχει επηρεαστεί σε μικρό βαθμό από τους ανθρώπους. Ωστόσο, οι ερευνητές που υπογράφουν τη νέα μελέτη υποστηρίζουν ότι αν και τα δάση, η σαβάνα και η τούνδρα μοιάζουν ανέπαφες εκτάσεις από ψηλά, στο έδαφος φαίνεται να παρουσιάζουν ελλείψεις σε ζωτικά είδη.
Η εκ νέου εκτίμηση-αξιολόγηση της κατάστασης από τους ειδικούς περιλαμβάνει χάρτες, στους οποίους παρουσιάζεται η ανθρώπινη ζημιά σε βιότοπους, σε συνδυασμό με χάρτες που δείχνουν την εξαφάνιση των ζώων από τις αρχικές τους περιοχές ή την μείωση των πληθυσμών τους σε αυτές.
Οι επιστήμονες σημείωσαν ότι πολλά είδη ζώων (στις άθικτες από τον άνθρωπο περιοχές) έχουν χαθεί εδώ και αιώνες, με αποτέλεσμα να είναι ελάχιστα ή καθόλου γνωστά. Ακόμα, στη νέα ανάλυση δεν λαμβάνονται υπόψη –σύμφωνα με τους ειδικούς- οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής ως προς τον τρόπο που αυτή επηρεάζει το εύρος των ειδών.
Όπως επισημαίνεται και σε σχετικό άρθρο, στην ιστοσελίδα της εφημερίδας The Guardian, είναι κοινή παραδοχή ότι ο πλανήτης βρίσκεται αντιμέτωπος με μία σοβαρή κρίση της βιοποικιλότητας, με πολλούς πληθυσμούς άγριων ζώων – από λιοντάρια μέχρι έντομα – να αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της εξαφάνισης, κυρίως λόγω της καταστροφής των οικοτόπων, εξαιτίας των γεωργικών και οικοδομικών δραστηριοτήτων του ανθρώπου. Κάποιοι από τους ειδικούς μάλιστα κάνουν λόγο για το ξεκίνημα μιας έκτης μαζικής εξαφάνισης της ζωής στη Γη.
«Σε πολλούς από τους βιότοπους που θεωρούμε άθικτους λείπουν είδη που έχουν κυνηγηθεί -και μάλιστα λαθραία- από ανθρώπους ή έχουν χαθεί εξαιτίας ξενικών ειδών ή ασθενειών», ανέφερε ο δρ Andrew Plumptre, επικεφαλής της μελέτης, από το Key Biodiversity Areas Secretariat του Cambridge.
«Είναι αρκετά τρομακτικό, γιατί δείχνει πόσο λίγα είναι τα μοναδικά μέρη όπως το οικοσύστημα Serengeti (στην Αφρική) τα οποία έχουν πραγματικά λειτουργικά και πλήρως ανέπαφα οικοσυστήματα», πρόσθεσε ο ίδιος και συμπλήρωσε: Βρισκόμαστε στη δεκαετία που ο ΟΗΕ έχει θέσει ως στόχο την αποκατάσταση του οικοσυστήματος και επικεντρώνεται στους υποβαθμισμένους βιότοπους». «Ας σκεφτούμε επίσης την αποκατάσταση των ειδών, ώστε να μπορούμε να αναπλάσουμε και να αναδημιουργήσουμε περιοχές με οικολογικά ανέπαφα οικοσυστήματα».
Στην έρευνα των επιστημόνων χρησιμοποιήθηκαν χάρτες με βάση την «κόκκινη λίστα» της Διεθνούς Ένωσης Προστασίας της Φύσης (International Union for Conservation of Nature-IUCN). Τα περισσότερα από τα δεδομένα αφορούσαν θηλαστικά, αλλά περιλάμβαναν επίσης πουλιά, ψάρια, φυτά, ερπετά και αμφίβια.
Πολλές από τις ανέπαφες εκτάσεις που εντοπίστηκαν ήταν σε περιοχές που διαχειρίζονται αυτόχθονες κοινότητες. Η ανάλυση δεν περιλάμβανε την Ανταρκτική.
Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ/ The Guardian
Φωτογραφία: Associated Press
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος