Παπούτσια έξω από την πόρτα μας ή όχι; Κι αν οι επισκέπτες μας δεν θέλουν να βγάλουν τα παπούτσια τους;

Σας έχει τύχει να αισθανθείτε άβολα όταν αντικρίσετε έξω από την πόρτα του σπιτιού, στο οποίο ετοιμάζεστε να μπείτε, σχεδόν όλα τα παπούτσια της οικογένειας; Μπορεί ο ιδιοκτήτης να μην σας ζητήσει να βγάλετε τα δικά σας, αλλά εσείς νιώθετε άβολα και δεν ξέρετε τι να κάνετε.

Στην Ελλάδα, έχουν αρχίσει να εμφανίζονται έξω από τα διαμερίσματα, μικροί πάγκοι, χαλάκια, ακόμη και παπουτσοθήκες, όπου οι ένοικοι αφήνουν τα παπούτσια τους προκειμένου να μην μεταφέρουν όχι μόνο βρωμιά αλλά στην ουσία επιβλαβείς ουσίες μέσα στο σπίτι τους.

Εάν όμως οι άλλοι ένοικοι δεν συμφωνούν, δεν μπορείτε να αφήσετε τα παπούτσια έξω από το διαμέρισμά σας. Ο κανονισμός των πολυκατοικιών δεν το προβλέπει. Και μπορεί στο εξωτερικό το να αφήνει κανείς τα παπούτσια του έξω από το διαμέρισμα που επισκέπτεται, να είναι ο κανόνας, στη χώρα μας θεωρείται παραξενιά!

Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, η υγιεινή του σπιτιού περιλαμβάνει τον κανόνα, παπούτσια έξω από το σπίτι. Επίσης εάν σας αρέσει το σκανδιναβικό στυλ διακόσμησης πρέπει να γνωρίζετε ότι Σκανδιναβοί δεν φοράνε τα παπούτσια τους μέσα στο διαμέρισμα. Έχουν παπουτσοθήκες ή έπιπλα εισόδου για παπούτσια για να τα βάζουν εκεί όταν μπαίνουν στο διαμέρισμά τους.

Σε όλες τις μουσουλμανικές χώρες, το να βγάζει κανείς τα παπούτσια του έξω από έναν λατρευτικό ναό ή από το σπίτι δείχνει το σεβασμό για το χώρο που εισέρχεται.

Φαίνεται όμως ότι δεν πρόκειται μόνο για σεβασμό, αφού πολλές φορές πανάρχαιες  θρησκευτικές συμπεριφορές σχετίζονται με καλύτερη υγεία. Π.χ., επιστήμονες υποστηρίζουν ότι τα πρόσωπα που παρευρίσκονται στην εκκλησία  εμφανίζουν ισχυρότερα ανοσοποιητικά συστήματα και καλύτερη διανοητική και ψυχική υγεία από εκείνους που δεν συμμετέχουν στο Εκκλησίασμα.

                Όσα βρίσκονται κάτω από το παπούτσι μας

Τι μας λέει η επιστήμη; Σύμφωνα με τους Μαρκ Πάτρικ Τέιλορ, Πανεπιστήμιο Μακουάρι, και Γκαμπριέλ Φιλιπέλι, Πανεπιστήμιο Ιντιάνα-Πανεπιστήμιο Πέρντιου: Αφήστε τα παπούτσια σας στην πόρτα.

Χημικοί Περιβάλλοντος αφιέρωσαν μία δεκαετία εξετάζοντας το περιβάλλον εσωτερικών χώρων και τους επιμολυντές στους οποίους εκτίθενται οι άνθρωποι στο ίδιο τους το σπίτι.

Παρ’ όλο που δεν έχει ολοκληρωθεί η έρευνα, η οποία διεξήχθη μέσω του προγράμματος DustSafe, αναφορικά με το ερώτημα εάν πρέπει να μπαίνουμε ή όχι στο σπίτι με τα παπούτσια, οι επιστήμονες συνιστούν το δεύτερο. Είναι καλύτερα να αφήνουμε τους ρύπους έξω από την πόρτα.

            Τι είδους επιμολυντές έχουμε στα σπίτια μας;

Οι ρύποι που συσσωρεύονται στα σπίτια μας δεν περιλαμβάνουν μόνο σκόνη, τρίχες και νεκρά κύτταρα από το δέρμα ανθρώπων και κατοικιδίων.Περίπου το ένα τρίτο από αυτούς προέρχεται απ’ έξω – είτε μπήκε με τον αέρα ή το έφεραν μέσα οι «ένοχες» σόλες των παπουτσιών μας.

Κάποιοι από τους μικροοργανισμούς στα παπούτσια και στο πάτωμα είναι παθογόνα ανθεκτικά στα φάρμακα, μεταξύ των οποίων λοιμογόνοι παράγοντες (μικρόβια) που συνδέονται με νοσοκομεία και αντιμετωπίζονται δύσκολα.

Αν προσθέσουμε και καρκινογόνες τοξίνες από κατάλοιπα πίσσας και χημικά που χρησιμοποιούνται στην κηπουρική, τα οποία αποτελούν ενδοκρινικούς διαταράκτες, ίσως δούμε τη βρομιά στα παπούτσια μας με… άλλο μάτι.

          Βλαβερές ουσίες στους εσωτερικούς χώρους

Κατά την έρευνά τους, οι επιστήμονες αξιολόγησαν τις συνέπειες από την έκθεση σε μια ποικιλία επιβλαβών ουσιών που βρίσκονται στα σπίτια. Οι ουσίες αυτές περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων:

• γονίδια αντοχής στα αντιβιοτικά (γονίδια που κάνουν τα βακτήρια ανθεκτικά στα αντιβιοτικά).

• απολυμαντικά χημικά στο οικιακό περιβάλλον.

• μικροπλαστικά.

• υπερφθοριωμένα χημικά (γνωστά ως PFAS, τα οποία παραμένουν στο σώμα και δεν αποδομούνται) – αυτά χρησιμοποιούνται παντού, σε βιομηχανικά και οικιακά προϊόντα, και σε συσκευασίες.

• ραδιενεργά στοιχεία.

Επίσης, προχώρησαν σε εκτίμηση των επιπέδων δυνητικά τοξικών μετάλλων (όπως το αρσενικό, το κάδμιο και ο μόλυβδος) μέσα σε σπίτια, σε 35 χώρες.

Αυτοί οι επιμολυντές, ειδικά ο επικίνδυνος νευροτοξικός μόλυβδος, είναι άοσμοι και άχρωμοι. Έτσι, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν ο κίνδυνος έκθεσης στον μόλυβδο περιορίζεται στο έδαφος και στους σωλήνες του νερού ή αν υπάρχει και στο πάτωμα του σαλονιού μας.

Σύμφωνα με μελέτες, ο μόλυβδος στο σπίτι συνδέεται στενά με εκείνον στον κήπο.

Πιο πιθανή αιτία γι’ αυτό είναι η σκόνη που φέρνουν μέσα ο αέρας, τα παπούτσια μας και οι… χνουδωτές πατούσες των αξιαγάπητων κατοικιδίων μας.

Σύμφωνα με άρθρο της Wall Street Journal, τα παπούτσια μέσα στο σπίτι δεν είναι τόσο επιβλαβή. Όπως αναφέρει, το E. Coli -επικίνδυνο βακτήριο που αναπτύσσεται στο γαστρεντερικό σύστημα πολλών θηλαστικών, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων- είναι τόσο ευρέως διαδεδομένο που βρίσκεται σχεδόν παντού. Ως εκ τούτου, δεν πρέπει να αποτελεί έκπληξη ότι εντοπίζεται και στις σόλες των παπουτσιών (στο 96% από αυτές, όπως τονίζεται στο άρθρο).

Ας είμαστε, όμως, σαφείς. Παρ’ όλο που είναι ωραίο να μιλάμε με επιστημονικούς όρους, με απλά λόγια, το «E. coli» σχετίζεται με τα… περιττώματα.Είτε είναι δικά μας είτε του κατοικιδίου μας, δυνητικά μπορεί να αρρωστήσουμε βαριά σε περίπτωση μεγάλης έκθεσης. Και, κακά τα ψέματα: είναι… αηδιαστικό.

Γιατί να το φέρνουμε μέσα στο σπίτι μας, εφόσον υπάρχει μια πολύ απλή εναλλακτική: αφήνουμε τα παπούτσια στην πόρτα.

Υπάρχουν, μειονεκτήματα στο να περπατάμε χωρίς παπούτσια στο σπίτι;

Εκτός από το περιστασιακό χτύπημα των δαχτύλων των ποδιών στα έπιπλα, από τη σκοπιά τής περιβαλλοντικής υγείας δεν υπάρχουν μειονεκτήματα. Αφήνοντας τα παπούτσια στο χαλάκι, αφήνουμε εκεί και δυνητικά επιβλαβή παθογόνα.

Όλοι γνωρίζουμε πως η πρόληψη είναι πολύ καλύτερη από τη θεραπεία και το να βγάζουμε τα παπούτσια στην πόρτα, είναι εύκολο για όλους.Σε περίπτωση που χρειάζεται να φοράτε παπούτσια στο σπίτι, δεν υπάρχει πρόβλημα. Απλώς να είναι «εσωτερικής χρήσης», και δεν θα τα φοράτε ποτέ έξω.

Εδώ εμπίπτει το θέμα του «συνδρόμου του αποστειρωμένου σπιτιού», που αναφέρεται σε αυξημένα ποσοστά αλλεργιών στα παιδιά. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι συνδέεται με υπερβολικά αποστειρωμένα νοικοκυριά.

Πράγματι, λίγη βρομιά να είναι πιθανόν ωφέλιμη, καθώς, σύμφωνα με μελέτες, συμβάλλει στην ανάπτυξη του ανοσοποιητικού μας συστήματος και μειώνει τον κίνδυνο αλλεργιών.
Όμως υπάρχουν καλύτεροι και λιγότερο… αηδιαστικοί τρόποι να το κάνουμε, από το να περπατάμε στο σπίτι με τα βρόμικα παπούτσια μας. Βγείτε έξω, κάντε πεζοπορία, απολαύστε τη φύση. Μην φέρνετε τα πιο βρόμικα στοιχεία του περιβάλλοντος μέσα στο σπίτι, καθώς αυτά συσσωρεύονται και το μολύνουν.

Είναι σωστό να ζητάμε από τους επισκέπτες μας να βγάζουν τα παπούτσια τους;

H συντάκτρια της Wall Street Journal, Kris Frieswick, αναφέρει χαρακτηριστικά:

«Καταλαβαίνω ότι υπάρχουν άνθρωποι που δεν φορούν τα παπούτσια τους στο σπίτι για πολιτισμικούς ή θρησκευτικούς λόγους. Εάν μπω στο σπίτι κάποιου του οποίου η κουλτούρα θεωρεί το να φοράς παπούτσια σημάδι ασέβειας, τότε φυσικά και θα τα βγάλω. Επίσης θα τα βγάλω εάν τα παπούτσια μου είναι καλυμμένα με χιόνι, λάσπη, αίμα, σωματίδια οποιουδήποτε είδους, λάβα, περιττώματα, σκόνη τσιμέντου ή επικίνδυνα βιοϊατρικά απόβλητα. Αλλά το να απαγορεύεις τα παπούτσια εντελώς, απλά για να κρατήσεις τα πατώματά σου καθαρά, είναι σαν να φέρνεις όπλο σε μαξιλαροπόλεμο».

Ειδικά σε μια εποχή πανδημίας, όπου όλοι προσπαθούμε να περιορίσουμε την έκθεση μας σε ένα περιβάλλον που δεν είναι απολυμασμένο, εσείς τι θα κάνετε;