Η Πρωτοχρονιά δεν έρχεται σε όλες τις χώρες την ίδια ημέρα… Για εκατομμύρια ανθρώπους σε όλον τον κόσμο, το νέο έτος μόλις ξεκίνησε! Η περσική πρωτοχρονιά, γνωστή ως Nowruz ή No-Rooz, εορτάζεται κατά την εαρινή ισημερία, την ακριβή αστρονομική αρχή της Άνοιξης, η οποία συμβαίνει κάθε χρόνο σε διαφορετική ώρα μεταξύ 19 και 21 Μαρτίου.
Για το 2022, ο χρόνος στο Ιράν μετρούσε αντίστροφα στις 20 Μαρτίου μέχρι την αλλαγή του στις 19.03 (και 26 δευτερόλεπτα) – 17.33 ώρα Ελλάδος.
Τι ακριβώς είναι το Νορούζ;
Το Νορούζ μεταφράζεται ως «νέα μέρα». Η προέλευσή του είναι Ζωροαστρική, με ρίζες που εκτείνονται 3 χιλιετίες πίσω στον χρόνο. Σήμερα για τους περισσότερους είναι μία κοσμική γιορτή η οποία γιορτάζεται σε χαρούμενο κλίμα από ανθρώπους πολλών διαφορετικών θρησκειών, αλλά παραμένει μια ιερή ημέρα για τους Ζωροάστρες.
Εορτάζεται ως πρωτοχρονιά όχι μόνο στο Ιράν αλλά και στο Αφγανιστάν, την Αλβανία, το Ουζμπεκιστάν, τη Γεωργία, το Κιργιστάν, καθώς και από τους Παρσί (Parsis) στην Ινδία, και φυσικά τις κοινότητες της διασποράς σε άλλα μέρη του κόσμου.
Το Ηλιακό ημερολόγιο Hijri αποτελεί ένα από τα παλαιότερα συστήματα χρονολόγησης. Κατά την εαρινή ισημερία του 2022, όσοι το ακολουθούν αποχαιρετούν το έτος 1400 και υποδέχονται το 1401. Ο πρώτος μήνας του νέου έτους, που μόλις ξεκίνησε, ονομάζεται Farvardin.
Η παράδοση που αντιστάθηκε στο θέλημα του Αγιατολάχ
Μετά την Ισλαμική επανάσταση του 1979, οι αγιατολάχ προσπάθησαν να εξαλείψουν αυτή την παράδοση, η οποία αντιπροσωπεύει το τέλος του χειμερινού σκότους και την άφιξη του φωτός και της γονιμότητας, θεωρώντας ότι ήταν μια αντι-ισλαμική παγανιστική γιορτή.
«Ζητώ από όλους εκείνους που γιορτάζουν τις τελετουργίες που ονομάζονται Νοβρούζ να τις μετριάσουν φέτος», ζήτησε από τους Ιρανούς το 1981 ο Αγιατολάχ Χομεϊνί, ιδρυτής της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν.
Όμως το κάλεσμα του Ανώτατου Ηγέτη ήταν μάταιο.
Το Ιράν είναι μια κατά πλειοψηφία μουσουλμανική χώρα και οι Ζωροάστρες αποτελούν ένα μικρό μέρος του πληθυσμού του, αλλά το Νοορούζ όχι μόνο δεν σταμάτησε να εορτάζεται, είναι ίσως η πιο «ιρανική» γιορτή που υπάρχει.
Οι συμβολισμοί πίσω από τις παραδόσεις
Οι παραδόσεις για τον εορτασμό του Nowruz ξεκινούν την προηγούμενη Τρίτη (Chaharshanbe Suri) και ολοκληρώνονται 13 ημέρες μετά το νέο έτος (Sizdah Bedar).
Το στρώσιμο του «haft seen» τραπεζιού
Παραδοσιακά, κάθε τραπέζι haft seen έχει τουλάχιστον ένα από αυτά τα επτά πράγματα, τα οποία ξεκινούν όλα με το γράμμα «s» στα Φαρσί:
- Μήλο (seeb)
- Ξύδι (serkeh)
- Αποξηραμένοι καρποί Αγριελιάς (senjed)
- Σουμάκ (sumac)
- Σκόρδο (seer)
- Μια γλυκιά πουτίγκα με βάση το σιτάρι (samanu)
- Φύτρα χόρτου ή σιταριού (sabzeh)
Σε συνδυασμό, το αποτέλεσμα θυμίζει έναν καλειδοσκοπικό, εκλεκτικό βωμό. Κάθε στοιχείο έχει επίσης συμβολικό νόημα για τη νέα χρονιά: σκόρδο για καλή υγεία. Senjed για αγάπη. Ξύδι για υπομονή… Το sabzeh από την άλλη είναι εκεί για να υπενθυμίζει πως κάθε μεγάλη πράξη ξεκινά με ένα μικρό βλαστάρι.
Οι περισσότεροι προσθέτουν επίσης άλλα πράγματα, όπως νομίσματα ως καλό οιωνό για πλούτο, μαζί με αυγά ζωγραφισμένα στο χέρι, βιβλία ποίησης, καθρέφτες, κεριά, αλλά και μια γυάλα με χρυσόψαρα, που που συμβολίζουν τη ζωή.
Στο Αφγανιστάν, οι οικογένειες προετοιμάζουν ένα «haft mewa» επιπρόσθετα ή στη θέση του haft seen, το οποίο είναι ένας συνδυασμός αποξηραμένων φρούτων ή ξηρών καρπών.
Πηδώντας πάνω από τη φωτιά στο Chaharshanbe Suri
Την Τετάρτη πριν από το Νορούζ, οικογένεια και φίλοι συγκεντρώνονται και πηδούν πάνω από μια αναμμένη φωτιά.
Ο συμβολισμός είναι ίσως προφανής: πηδούν σε ένα νέο έτος και αφήνουν πίσω το παλιό. Πάνω από τη φωτιά.
Και παράλληλα λένε:
Sorkhi-e to az man (Δώσε μου το όμορφο κόκκινο χρώμα σου)
Zardi-e man az to (Και πάρε πίσω την αρρωστημένη μου ωχρότητα!)
Κάτι που ουσιαστικά σημαίνει: Θα σου δώσω την ωχρότητά μου (σημάδι ασθένειας), και εσύ δώσε μου το φλογερό κόκκινο σου χρώμα (σημάδι υγείας). Πρόκειται για μια ιεροτελεστία κάθαρσης.
Μια ευχή για το Νορούζ
Τη δική της ευχή για το νέο έτος έστειλε μέσω facebook και η Αφγανή καλλιτέχνης και πρώτη γυναίκα street artist του Αφγανιστάν Shamsia Hassani, για την οποία μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα εδώ.
Ας ευχηθούμε λοιπόν κι εμείς μια καλή χρονιά: No-Rooz Pirooz!
Με πληροφορίες από: ABC, EFE, Iran Chamber Society, Statista, 7seen, theinfinitekitchen
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος