Η κρυφή κόντρα της Ευρώπης με το ΔΝΤ που πληρώνει η Ελλάδα

Του Γιώργου Χ. Παπαγεωργίου

Στον κόμπο του ΔΝΤ έχει φτάσει το χτένι της αξιολόγησης, καθώς το Ταμείο ανεβάζει διαρκώς τον πήχη των απαιτήσεων για την Ελλάδα, καθιστώντας δύσκολη τη συμφωνία.

Είναι σαφές ότι η διοικητική μηχανή του ΔΝΤ ωθεί τα πράγματα στα άκρα με στόχο να απεμπλακεί από τη χώρα μας, καθώς η ανάμειξή του αποδεικνύεται πραγματικό «βατερλό» για τους τεχνοκράτες που έχουν ασχοληθεί.

Δεν είναι μόνο τα λάθη στους χειρισμούς των προηγούμενων ετών τα οποία έχουν ήδη χρεωθεί στο Ταμείο, αλλά και το γεγονός ότι η ιστορία τείνει να επαναληφθεί.

Πέρα από τη διάσταση μεταξύ Ελλάδας και δανειστών, υπάρχει και ένας σημαντικός διχασμός στο εσωτερικό της «τρόικας». Το ΔΝΤ τραβάει το σκοινί υπολογίζοντας όλο και αυστηρότερα τα δημοσιονομικά δεδομένα και ζητώντας όλο και μεγαλύτερες περικοπές στις συντάξεις. Η Κομισιόν και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα υιοθετούν μια ελαστικότερη στάση και εν τέλει όλα θα κριθούν στο eurogroup που επηρεάζεται κατά κύριο λόγο από τον σκληρό Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

Κλειδί ίσως αποδειχθεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία, σύμφωνα με εκτιμήσεις αρμοδίων πηγών, πιθανόν να στηρίξει το μέτωπο των μετριοπαθών, απέναντι στο σκληρό ΔΝΤ, εφόσον δοθεί ικανοποιητική για εκείνη λύση στο θέμα των κόκκινων δανείων, με απελευθέρωση των αγοραπωλησιών τους, κάτι που δεν είναι καθόλου απλό καθώς υπάρχει αντίθεση από την ελληνική κυβέρνηση η οποία ζητεί εξαιρέσεις.

Η ουσία όμως της σκληρής τακτικής του ΔΝΤ βρίσκεται στη βασική διαφωνία που έχει με την ευρωζώνη.

Όλα δείχνουν ότι η ευρωζώνη προσανατολίζεται να δώσει για άλλη μια φορά μια μεσοβέζικη λύση στο ελληνικό χρέος, με επιμήκυνση των δανείων, δηλαδή μετάθεση των πληρωμών στο μέλλον και όχι «κούρεμα». Το πρόβλημα είναι ότι, με βάση τις συζητήσεις που γίνονται παρασκηνιακά, η επιμήκυνση σχεδιάζεται να γίνει σταδιακά, σε βάθος χρόνου, σε «δόσεις» και με ανταλλάγματα, έτσι ώστε οι δανειστές να έχουν στο μέλλον ένα εργαλείο πίεσης απέναντι στις ελληνικές κυβερνήσεις προκειμένου να εφαρμόζονται οι λεγόμενες «μεταρρυθμίσεις».

Κάτι, τέτοιο, όμως θα αφήσει στην πραγματικότητα ανοιχτά αρκετά ερωτήματα σε σχέση με την μακροχρόνια βιωσιμότητα του χρέους, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με το καταστατικό του ΔΝΤ το οποίο απαιτεί βιώσιμο χρέος για να παρέχεται χρηματοδότηση.

Οι τεχνοκράτες του ΔΝΤ παραβίασαν την αρχή αυτή το 2010, αλλά δεν είναι πλέον διατεθειμένοι να διαπράξουν το ίδιο λάθος. Και έχει σημασία, εν προκειμένω, ότι το ΔΝΤ είναι ένας οργανισμός ο οποίος κινείται κυρίως με βάση τη δυναμική που αναπτύσσεται στον τεχνοκρατικό μηχανισμό, το staff, όπως έχει εξηγήσει στο παρελθόν η γενική διευθύντρια κυρία Κριστίν Λαγκάρντ. Μπορεί δηλαδή στο επίπεδο του διοικητικού συμβουλίου του ΔΝΤ να υπάρχουν ορισμένες χώρες που επιθυμούν την παραμονή στο ελληνικό πρόγραμμα, όπως κατ’ εξοχήν οι ΗΠΑ, αλλά μεγάλο βάρος στην τελική απόφαση έχει η θέση των τεχνοκρατών.

Οι τελευταίοι με πρώτο και καλύτερο τον υπεύθυνο Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του Ταμείου Πολ Τόμσεν, έχουν υιοθετήσει τη στρατηγική της απεμπλοκής, καθώς εκτός των άλλων πιστεύουν ότι κάτι τέτοιο θα «ξεπλύνει» και τις δικές τους ευθύνες για τα λάθη που έγιναν στην Ελλάδα, δημιουργώντας την εικόνα ότι η χώρα μας δεν εφαρμόζει τη «συνταγή» και γι’ αυτό αποτυγχάνει.

Το ζήτημα δεν έχει κριθεί, βέβαια, καθώς ορισμένες χώρες της ευρωζώνης, όπως η Γερμανία, η Ολλανδία και η Φινλανδία θεωρούν απαραίτητη τη συμμετοχή του ΔΝΤ ως εγγυητή αυστηρότητας, ώστε να περνούν στο εσωτερικό τους οι αποφάσεις στήριξης της Ελλάδας.

Δεν αποκλείεται, λοιπόν, να βρεθεί μια μέση λύση, με το ΔΝΤ να παραμένει περισσότερο σε ρόλο συμβούλου και επόπτη, αντί για ουσιαστικός χρηματοδότης του χρηματοδοτικού προγράμματος.