«Blackbird»

Στα Φεστιβάλ του Κόσμου: Τορόντο 2019

Γράφει ο Αλέξανδρος Ρωμανός Λιζάρδος

Στις 15 Σεπτεμβρίου, το 44ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Τορόντο ολοκλήρωσε τη δεκαήμερη γιορτή της 7ης Τέχνης με την ανακοίνωση των βραβείων. Με αφορμή τις περίπου 40 ταινίες που παρακολούθησα, μοιράζομαι μαζί σας μερικές σκέψεις. Θα ήθελα να σας προκαταβάλω ότι στο πλαίσιο ενός φεστιβάλ -όπου βλέπεις ακόμα και πέντε ταινίες στη σειρά, κάνεις συνεντεύξεις, ενημερώνεσαι για την επικαιρότητα- ενδέχεται να έχεις αδικήσει κάποια ταινία. Προσωπικά επιλέγω όσες ταινίες αξίζουν μια δεύτερη ανάγνωση, αυτή να την κάνω με την κυκλοφορία τους στη χώρα μας. Οι πρώτες σκέψεις όμως δίνουν ένα στίγμα πιο αυθόρμητο, λιγότερο φιλτραρισμένο και σίγουρα πιο άμεσο. Πάντως, όσο οι κινηματογραφικές αίθουσες θα υποδέχονται πληθώρα φεστιβαλικών ταινιών, θα είμαστε εδώ αν χρειαστεί να επαναπροσδιορίσουμε κάτι.

Κάποιος μπορεί να καταλάβει γιατί ένας/μία Αμερικανός/Αμερικανίδα ηθοποιός θέλει μπεργκμανικής, ευρείας κατανάλωσης δράμα στο βιογραφικό του/της. Αυτή η ταινία (μαζί με το remake του After the Wedding) είναι δύο καλοί λόγοι για να σκεφτούν στο μέλλον οι παραγωγοί ότι η αμερικανοποίηση του δράματος θέλει πιο ουσιαστικές τομές από το να… ξαναγραφτεί το σενάριο.

Είμαι λάτρης των γνήσιων μελοδραματικών ταινιών, όπου οι ακραίες καταστάσεις φέρνουν στην επιφάνεια δράματα και ακρότητες. Όταν όμως κάνεις αμερικανικό remake ταινίας του Bille August, πρέπει να είσαι σίγουρος ότι θα είναι απαλλαγμένο από τοπικά προσδιορισμένα χαρακτηριστικά γνωρίσματα -και συμπεριφορές- ανθρώπων. Όπως η μέση Δανέζα δεν κολλάει στον δέκτη της για να δει τα νέα επεισόδια των Καρντάσιαν, έτσι και ο μέσος Αμερικανός δεν μπορεί να καταλάβει «”πόσο Σουηδοί” είναι αυτοί οι Δανοί».

Μεταφέροντας την ιστορία του Silent Heart (2014) στην Αμερική του σήμερα, το πρώτο ατόπημα γίνεται μια χιονοστιβάδα που θα πάρει και θα σηκώσει στο πέρασμα της κάθε αληθοφάνεια. Σαν ψαριά με δυναμίτη από ερασιτέχνες ψαράδες: σαρωτική -όχι με την καλή έννοια-, όπου το δάκρυ βγαίνει με το αγκίστρι. Ο σεφ/σκηνοθέτης, βλέπετε, πήγε να πουλήσει για φρέσκο «σολομό του Ατλαντικού», ένα ψάρι που θέλει γλυκά και ψυχρά νερά. Παστωμένο το σενάριο με μελούρες και σε κακή συντήρηση, θυμίζει παραγωγή του Lifetime (αμερικανικό κανάλι γνωστό για τις γεμάτες συγκίνηση τηλεταινίες του).

Η Lili (Susan Sarandon) πάσχει από ανίατη ασθένεια και επιλέγει να δώσει τέλος στη ζωή της. Καλεί τα περισσότερα μέλη της οικογένειάς της σε μια διήμερη συνάντηση για να πουν τα αντίο τους. Όσο τα οικογενειακά μυστικά έρχονται στην επιφάνεια, καθένας -για τους δικούς του λόγους- θα αντισταθεί ή θα αποδεχτεί προκαταβολικά την επιθυμία της να οδηγηθεί στον θάνατο από τα χέρια του συζύγου της.

Ο δημιουργός του Μια Βραδιά στο Νότινγκ Χιλ Roger Michell δεν ξέρει πώς να χειριστεί το θέμα για να κρατήσει το κοινό του, έτσι καταφεύγει με πλασματική αποστασιοποίηση στην αμερικανική συνταγή της οικογενειακής -σχεδόν cool και πολιτικά ορθής- υπερφορτωμένης συγκίνησης. Ούτε η Susan Sarandon στον ρόλο της Γκρεταγκαρμπικής Lili, ούτε η Kate Winslet στον ρόλο της comme il faut κόρης της Jennifer, πολλώ δε μάλλον η Mia Wasikowska που δεν έχει πραγματικό ρόλο να πατήσει, είναι ικανές να μαζέψουν τις ακατάστατες ανθρώπινες στιγμές που περιγράφονται στην ιστορία. Με την πρώτη εθνική της υποκριτικής στις επάλξεις, όταν το αποτέλεσμα δεν είναι ικανοποιητικό, συνειδητοποιείς πόσο μεγάλη σημασία έχει η βαθύτατη γνώση της κουλτούρας ενός λαού -και η ανάλογη μεταφορά της- για να γίνει πιστευτή μια ιστορία.

Ανεκδοτολογικά αξίζει να αναφέρουμε ότι, στην πιο φορτισμένη συγκινησιακά σκηνή, κατά την πρεμιέρα της ταινίας στο Φεστιβάλ του Τορόντο, ένας θεατής -φαντάζομαι τυχαία- παρουσίασε αιφνίδια αδιαθεσία, με αποτέλεσμα η προβολή να διακοπεί, αφήνοντας σε πλήρη αμηχανία τους ηθοποιούς που ήταν παρόντες.

*Η κριτική της ταινίας γράφτηκε μετά την προβολή του φιλμ στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Τορόντο.

Φωτογραφίες: TIFF/ Getty Wire Images
Βίντεο: TIFF Talks