Η ψηφιακή αναπαράσταση της εκκλησίας του Αγίου Αχιλλείου

Ένας τόπος μοναδικής ομορφιάς, οι Πρέσπες προσφέρουν ένα κομμάτι ιστορίας, μέσα από την ψηφιακή αναπαράσταση της βασιλικής εκκλησίας του Αγίου Αχιλλείου. Εκεί όπου η τεκμηριωμένη ιστορία καταρρίπτει τους μύθους.

Ο Ανδρέας Τσώκας, αρχαιολόγος σημειώνει ότι το αποτέλεσμα της δουλειάς του θα επιβραβευτεί από την αποδοχή του κοινού. Η αρχαιολόγοι ανασκάπτουν, συντηρούν, αναστηλώνουν και αναδεικνύουν μνημεία δημιουργούν μια εικόνα, που ανταποκρίνεται σε εκείνη του παρελθόντος. Αυτό δημιουργεί μια υπεραξία, η οποία αφορά την προστασία του μνημείου, που επέρχεται μέσω της γνώσεως του επισκέπτη. Δεν ανακατασκευάστηκε μόνο το κέλυφος της εκκλησίας αλλά και το εσωτερικό της, για την περιήγησή της, σημειώνει ο κ. Τσώκος.

Η ιστορία ανασκάπτεται και αποκαλύπτονται νέα δεδομένα. Από τα μέσα του 19^ου αι. έως σήμερα, η αφήγηση εξελίσσεται σε ιστορία. Απλώς η διαδρομή για την ανεύρεση της ιστορικής αλήθειας ήταν μια μεγάλη περιπέτεια.

Λόγω πολιτικών σκοπιμοτήτων, αλλά και απουσία ανασκαφικών τεκμηρίων είχε επικρατήσει η άποψη ότι  η εκκλησία κτίστηκε γύρω στο 983 από τον Βούλγαρο τσάρο Σαμουήλ προκειμένου να τοποθετήσει το σκήνωμα του Αγίου Αχιλλείου που είχε αρπάξει κατά την επιδρομή του στην Λάρισα, όπου σφαγίασε όλο τον πληθυσμό.[1] Οι πηγές αυτές αφορούν αποκλειστικά ξένους συγγραφείς, που ήθελαν να τονίσουν ότι η πολιτική εξουσία του Σαμουήλ συνυπήρχε με την θρησκευτική. Με αυτόν τον μύθο το νησάκι του Αγίου Αχιλλείου έγινε το κέντρο πέριξ του οποίου υφάνθηκε η υπόθεση του κράτους του Σαμουήλ, για να δημιουργηθεί μια πολιτική και εκκλησιαστική έδρα στην περιοχή της Αχρίδας και των Πρεσπών.

«Με αφορμή την ψηφιακή αναπαράσταση ξαναείδαμε όλα τα δεδομένα της αρχαιολογικής έρευνας», είπε ο κ. Τσώκας. «Συνειδητοποιήσαμε το πολύ απλό. Ότι  υπάρχουν ενδείξεις από μια παλαιότερη πολύ μεγαλύτερη παλαιοχριστιανική εκκλησία στην θέση αυτή». Δηλαδή υπήρχε πριν από την επιδρομή των βουλγάρων και τον μύθο της κατασκευής της εκκλησίας από τον Σαμουήλ. Υποτίθεται ότι ο Σαμουήλ την “συμμάζεψε”, αλλά όπως τόνισε ο κ. Τσώκας, «για αυτό το συμμάζεμα δεν υπάρχει ούτε ένα εύρημα». Επομένως δεν βρέθηκε κάποιο στοιχείο ότι η κατασκευή ή ανακατασκευή της εκκλησίας οφειλόταν στον βούλγαρο Σαμουήλ.

Ο κ. Τσώκας δεν είχε περισσότερο χρόνο να αναφερθεί σε αυτό, που για έναν αρχαιολόγο- ιστορικό είναι το σημαντικότερο. Η αρχαιολογική σκαπάνη επιβάλει την δική της αλήθεια στην ιστορία εκτοπίζοντας μυθολογικά και λαογραφικά στοιχεία.

Το μνημείο μέσω της ψηφιακής αναπαραστάσεως αποτελεί μια πιστή αντιγραφή για ένα ταξίδι πριν από τον 10^ο αιώνα, όταν οι βυζαντινοί έκτιζαν εκκλησίες απέναντι σε έναν κόσμο εισβολέων.

[1] ^{(Ιωάννης Σκυλίτζης, Σύνοψις Ιστοριών, σσ. 449–450)}