«Κεράμειος»: H εργοστασιακή καμινάδα που μας θυμίζει το παρελθόν

Ένα εντυπωσιακό απομεινάρι μίας άλλης εποχής, μία καμινάδα εργοστασίου βρίσκεται στο Χαλάνδρι και δύσκολα οι οδηγοί που διασχίζουν την Εθνικής Αντιστάσεως ή οι θαμώνες καταστήματος εστίασης που βρίσκεται δίπλα της, φαντάζονται την ιστορία που κρύβει.

Άλλωστε πάει καιρός που η δημογραφική σύνθεση των περισσότερων περιοχών του λεκανοπεδίου Αττικής, έχει τροποποιηθεί τόσο, που οι ρίζες με το παρελθόν είναι πλέον δύσκολα ιχνηλατήσιμες.

Η καμινάδα χτισμένη από συμπαγή πυρότουβλα και με επιγραφή το όνομα της παλιάς επιχείρησης «Κεράμειος» που φτιάχτηκε από κεραμεικά πλακίδια με έγχρωμη επισμάλτωση, είναι ό,τι έχει απομείνει από το άλλοτε δραστήριο εργοστάσιο κεραμεικών. Για την ακρίβεια έχει μεταφερθεί σε άλλη θέση από αυτήν στην οποία είχε παραγωγική λειτουργία η κεραμοποΐα, πολύ κοντά όμως στο σημείο που λειτουργούσε.

Η επιγραφή μας θυμίζει ανάλογες παραστάσεις που έχουμε αποτυπώσει φωτογραφικά από το εργοστάσιο του «Κεραμεικού» στο Φάληρο (δείτε τη σχετική ανάρτηση) και μάλλον δεν είναι τυχαίο, αφού στην κεραμοποιΐα του Χαλανδρίου, έκανε «μεταγραφή» ο Ιωάννης Μισόγλου, με τις πλούσιες γνώσεις που είχε για τη λειτουργία τέτοιων εργοστασίων. Ιδιοκτήτης ήταν ο Σιφνιός Κωνσταντίνος Δεπάστας, και συνεργάτης του ο γαμπρός του  Ευάγγελος Αλμπάνης, μικρασιατικής καταγωγής.

Ό,τι έψηνε και έβγαζε ο φούρνος, πήγαινε στα χέρια του εργατικού δυναμικού που τα ζωγράφιζαν. Γενιές και γενιές καταναλωτών προμηθεύτηκαν πιάτα, βάζα, πιατέλες, φλιτζάνια, κλπ.

H «Κεράμειος» από το Μεσοπόλεμο, έως τη μεταπολεμική περίοδο, όπου και ενισχύθηκε από το σχέδιο Μάρσαλ, την αμερικάνικη βοήθεια στη χώρα μας, είχε σημαντική παρουσία όχι μόνο στην εγχώρια αγορά, αλλά έκανε και εξαγωγές.

Η οικιστική ανάπτυξη του Χαλανδρίου, όπως συνέβη και σε άλλες περιοχές, έφερε τις διαμαρτυρίες των κατοίκων που πήραν και νομική μορφή για την όχληση από το εργοστάσιο, που δεν ήταν το μόνο στην περιοχή, καθώς πολύ κοντά ήταν και το εργοστάσιο «Δουζένη». Το υπόλοιπο του παραγωγικού βίου της επιχείρησης που έφυγε από την περιοχή, γράφτηκε στα Μεσόγεια.

Στις μέρες μας η καμινάδα που είναι πλέον δείγμα βιομηχανικής μουσειακής κληρονομιάς, μέσα σε αστικό ιστό, μας θυμίζει εποχές που «σφυρίζει η φάμπρικα μόλις χαράζει, οι εργάτες τρέχουν για τη δουλειά, για να δουλέψουνε όλη τη μέρα, γεια σου περήφανη κι αθάνατη εργατιά», που τραγούδαγε και ο Τσιτσάνης.

Έρευνα και φωτο: Νάσος Μπράτσος