Γ. Χαρίτος στο Πρώτο: Η παρουσία των ΗΠΑ στην Ιορδανία σε πλήρη συμφωνία με το «σχήμα 3+1» Αθήνας-Λευκωσίας για ενεργειακή συνεργασία με το Ισραήλ (audio)

Η πρόσφατη τηλεφωνική συνομιλία Ερντογάν-Χέρτσογκ με αφορμή τις ταραχές στο Τέμενος Αλ-Άκσα απέδειξαν με ποιον τρόπο λειτούργησε ο «μηχανισμός διαχείρισης κρίσεων» που συμφωνήθηκε κατά την επίσημη επίσκεψη του Ισραηλινού Προέδρου στην Άγκυρα στις 9 Μαρτίου. «Έτσι, ενώ στην εσωτερική κοινή γνώμη, η πρωτοβουλία του Τούρκου Προέδρου να τηλεφωνήσει στον Ισραηλινό ομόλογό του εμφανίσθηκε από τα ΜΜΕ της χώρας ως μια «αυστηρή προειδοποίηση», εν τέλει, η επίσημη ανακοίνωση του ιδιαίτερου γραφείου του Χέρτσογκ, περιέγραψε τη στάση που τήρησε ο Ερντογάν ως τουλάχιστον συγκαταβατική, επιδεικνύοντας κατανόηση για τα μέτρα που επέλεξε η ισραηλινή πλευρά να επιβάλλει έναντι των Παλαιστινίων νεαρών διαδηλωτών» τόνισε μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8 και την εκπομπή «Ναι μεν Αλλά» με την Ευαγγελία Μπαλτατζή, ο Καθηγητής Ιστορίας Πολιτικών Σχέσεων Ελλάδας-Ισραήλ-Κύπρου στο Πανεπιστήμιο Μπεν Γκουριόν και στο Πάντειο, αναλυτής για θέματα Μ. Ανατολής στο ΡΙΚ, Γαβριήλ Χαρίτος.

Ακόμα πιο ενδεικτική ήταν η δήλωση του Προέδρου της Τουρκίας, δύο ημέρες μετά την επικοινωνία του με τον Ιτσχάκ Χέρτσογκ, λέγοντας ενώπιον της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματός του, ότι «η βελτίωση των σχέσεων της Τουρκίας με το Ισραήλ, αποτελεί το κλειδί για την προώθηση των δικαιωμάτων των Παλαιστινίων» επισημαίνοντας ότι «το Ισραήλ είναι ένας σημαντικός περιφερειακός παίκτης, τον οποίον δεν μπορούμε να αγνοήσουμε», συμπλήρωσε ο κ. Χαρίτος. «Έχουμε ενώπιόν μας ένα νέο δείγμα γραφής εκ μέρους της Τουρκίας, της επικοινωνιακής διαχείρισης του νέου κλίματος στις σχέσεις της με το Ισραήλ, το οποίο καλό θα είναι να ληφθεί σοβαρά υπ’ όψιν, όταν καλούμαστε να αποκωδικοποιήσουμε όσα λέγονται και όσα γράφονται στην Γείτονα από τώρα και στο εξής» τόνισε ο κ. Χαρίτος.

Πάντως, οι εξελίξεις στο Τέμενος Αλ-Άκσα αναδεικνύουν για πρώτη φορά ένα διπλωματικό τεστ αντοχής των Συμφωνιών του Αβραάμ, πρόσθεσε. Συγκεκριμένα, η Ιορδανία, παρότι έχει υπογράψει συνθήκη ειρήνης με το Ισραήλ το 1996, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη στην διατήρηση του στάτους κβο στο Όρος των Τεμενών επειδή η πολιτική της ηγεσία είναι ο θεματοφύλακάς του. Ανεξαρτήτως διπλωματικού κόστους – υπολογίζοντας πάντα το δεδομένο ότι το 70% των πολιτών της είναι παλαιστινιακής καταγωγής  και συνείδησης – η Ιορδανία αντέδρασε εξαιρετικά έντονα στις φερόμενες προσπάθειες του Ισραήλ να μεταβάλει τα δεδομένα των δικαιωμάτων παρουσίας στον προαύλιο χώρο του Τεμένους Αλ-Άκσα. Σήμερα συγκάλεσε στο Αμμάν έκτακτη σύσκεψη των υπουργών εξωτερικών των χωρών-μελών του Αραβικού Συνδέσμου που είναι μέλη της ειδικής επιτροπής για τα ζητήματα της Ιερουσαλήμ, σύμφωνα με τον κ. Χαρίτο. Στη σύσκεψη συμμετέχουν οι υπουργοί εξωτερικών της Παλαιστινιακής Αρχής, του Μαρόκου, της Αλγερίας, της Σαουδικής Αραβίας και της Τυνησίας, που ασκεί την προεδρία του Αραβικού Συνδέσμου αυτήν την περίοδο.

«Ουσιαστικά, η Ιορδανία θέτει το ερώτημα στις υπόλοιπες αραβικές χώρες «ποιες θα πρέπει να είναι οι ‘κόκκινες γραμμές’ στην διαδικασία εξομάλυνσης των σχέσεων του αραβικού κόσμου με το Ισραήλ» – ένα ερώτημα που απευθύνεται κυρίως στο Μαρόκο αλλά και σε όλες τις άλλες αραβικές χώρες που είτε έχουν εξομαλύνει τις σχέσεις τους με το Ισραήλ, είτε πιέζονται ή σκέφτονται να το πράξουν. Μέσα σε αυτή τη συγκυρία, οι ΗΠΑ παίζουν πολύ πιο ενεργό ρόλο απ’ όσο φαίνεται. Απόδειξη αποτελεί ο γύρος τηλεφωνικών συνομιλιών του Άντονι Μπλίνκεν, μεταξύ άλλων και με τον Ιορδανό ομόλογό του, τον οποίον και διαβεβαίωσε ότι η Ουάσινγκτον συνεχίζει να αναγνωρίζει την Ιορδανία ως τον απόλυτο θεματοφύλακα του στάτους κβο των μουσουλμανικών προσκυνημάτων στην Παλιά Πόλη της Ιερουσαλήμ. Μία δεύτερη απόδειξη ότι οι ΗΠΑ δεν ξεχνούν το ρόλο τους στην περιοχή αποτελεί η χθεσινοβραδινή άφιξη στο Αμμάν μίας ειδικής αμερικανικής επιτροπής εμπειρογνωμόνων για τα ζητήματα της Μέσης Ανατολής, λίγες ώρες πριν την έναρξη της σύσκεψης των Αράβων Υπουργών Εξωτερικών» επισήμανε ο κ. Χαρίτος.

«Η παρουσία των ΗΠΑ με αφορμή τις καίριες διπλωματικές πρωτοβουλίες της Ιορδανίας, βρίσκεται σε πλήρη συμφωνία με το λεγόμενο «σχήμα 3+1» που επίμονα προωθεί τόσο η Αθήνα όσο και η Λευκωσία σε επίπεδο περιφερειακής ενεργειακής συνεργασίας με το Ισραήλ. Ωστόσο, διαφαίνεται ότι αυτό το «σχήμα 3+1» θα μπορούσε να συμπεριλάβει και άλλους πολλούς συμπράττοντες» σημείωσε, τέλος ο κ. Χαρίτος.